Jaarplan 2022-2023
Growing Green Futures
Voorwoord
Growing Green Futures
voorwoord
Growing Green Futures
De titel van dit jaarplan Growing Green Futures is gestoeld op het thema van de Floriade ‘Growing Green Cities’ de locatie waar de Algemene Ledenvergadering dit jaar gehouden wordt. Dit thema komt overeen met onze rol om met de kwaliteiten en innovatie die wij aan de keten ter beschikking stellen de groene toekomst mede te verzekeren. Zaden en jonge planten staan de basis van alle groene ketens en daarmee ook van de eisen van telers en consumenten vandaag en in de toekomst.
Die rol van de sector wordt steeds meer onderkend. Dat wordt duidelijk als Eurocommissaris Timmermans zegt dat de veredeling (inclusief nieuwe veredelingsmethoden) belangrijk bij kan dragen aan de duurzaamheidseisen vanuit het EU beleid, en onderzoekers daaraan ondersteunend stellen dat een flink deel van de opbrengstderving die uitvoering van datzelfde beleid met zich mee zal brengen gecompenseerd kan worden door kwaliteits-uitgangsmateriaal.
Dit betekent echter niet dat we als sector buiten schot blijven waar het gaat om de gevolgen van het nationale of Brusselse beleid. Dat bewijst de pijn die we voelen rondom zaken als energie en gewasbescherming en de onzekerheid over de uitkomsten van het beleidstraject rond nieuwe veredelingsmethoden. De kans is groot dat er bij onderdelen van de dit najaar verwachte voorstellen voor nieuwe zaaizaad en plantgoed regels aspecten zijn waar we bij moeten fronsen. Actieve betrokkenheid bij het beleid, een hoofdtaak van Plantum, zal zeker nodig zijn om ‘Growing Green Futures’ te verwezenlijken.
Het thema slaat ook op een heel ander aspect: het belang voor onze sector en van Plantum zelf om voldoende jongeren aan zich te binden. Dat en de ontwikkeling van regionale initiatieven werkt Plantum al ruim 10 jaar expliciet aan. Ook de leeftijdsopbouw bij Plantum-dag laat een belangrijke daling van de gemiddelde leeftijd zien, en is het secretariaat aan het verjongen, wat de komende jaren zeker door zal gaan. Daarnaast is ‘growing the future’ ook een opdracht om de werknemers van de bedrijven continu op de toekomst voor te bereiden. Als we zien hoe snel nieuwe kennisvelden de veredeling en teelt binnengekomen zijn de afgelopen 40 jaar, hoeveel techniek er veranderd is en hoe snel de maatschappij verandert, dan is ook deze opdracht heel helder. Aandacht voor de ‘rising stars’ van de bedrijven is dan ook expliciet opgenomen in het programma van de Plantum-dag 2022.
Ook geopolitiek is de wereld sterk in beweging en de kansen en bedreigingen die aan de oppervlakte komen zullen bedrijven in hun strategie een plaats moeten geven. De nieuwe strategie van Plantum geeft ook aan dat verandering en het hoog houden van de vaste waarden een continue analyse vergt van de veranderende omgeving. Dit is noodzakelijk om de vereniging toekomstbestendig te houden.
Dit jaarplan biedt een overzicht van de ontwikkelingen van het afgelopen jaar en de speerpunten en ambities van de besturen en commissies van Plantum voor het komend jaar. Het gehele secretariaat wenst u veel leesplezier.
Niels Louwaars, Directeur Plantum
Algemeen bestuur
vanuit het Algemeen Bestuur
“We leven in een turbulente tijd”, was de opening van mijn quote van afgelopen jaar. Wie had kunnen raden dat dezelfde quote een jaar later nog net zo actueel zou zijn. Waren we afgelopen jaar nog in de ban van Corona en beleidsontwikkelingen op het gebied van plantgezondheid en internationaal verantwoord ondernemen, nu hebben we door geopolitieke ontwikkelingen te dealen met een overspannen energiemarkt en een ongekende stijging van de kosten.
Door al deze ontwikkelingen zouden we bijna vergeten dat we ook met een mondiale klimaatcrisis te maken hebben. De opwarming van de aarde heeft een record snelheid bereikt en we verbruiken dit jaar 75% meer hulpstoffen dan de aarde kan genereren in dezelfde periode. De VN schat dat we aan het einde van 2022 met 8 miljard mensen de aarde bevolken en dat deze met 1,1% per jaar zal blijven stijgen tot 2064. Voedselschaarste ligt daarmee op de loer.
De vraag is, willen we als sector een onderdeel zijn van het probleem of gaan we bijdragen aan de oplossing ervan. Het afgelopen jaar heeft het bestuur met ondersteuning van een externe adviseur gewerkt aan een nieuwe verenigingsstrategie 2023 – 2027. Uit interviews met een groot aantal leden en bestuurders, is duidelijk naar voren gekomen dat we een vereniging willen zijn van oplossingen. Duurzaamheid vormt naast innovatie, markttoegang en verenigingsontwikkeling een van de vier pijlers onder onze nieuwe ambities.
Werd de aandacht op het Binnenhof in 2021 nog volledig gedomineerd door de formatie, nu is deze verschoven naar opvolgende crisissen (energie, stikstof, vluchtelingenopvang, huisvesting). De politieke en beleidsmatige focus op deze problemen, maken de vertegenwoordiging op de voor onze sector belangrijke dossiers niet eenvoudiger.
Toch slaagt Plantum erin om samen met leden invloed uit te blijven oefenen op de ontwikkelingsrichting van de voor onze sector belangrijke onderwerpen.
Dit is uw branchevereniging, die namens u en voor u werkt aan toekomstbestendige omgevingsfactoren die het mogelijk maken succesvol te kunnen blijven ondernemen. Hoe dit gebeurt staat beschreven in dit jaarplan.
Ik wens u veel leesplezier.
Carlo Randag, voorzitter
ambities
De primaire taak van Plantum is het scheppen van voorwaarden voor het succes van de leden. Daarvoor leggen we een basis van een positief imago in de maatschappij waarop we kunnen bouwen waar het gaat over de inhoudelijke dossiers. Het opgebouwde netwerk in de Haagse en Brusselse politiek is daarvoor een belangrijke schakel.
Het komende jaar zal in het teken staan van de uitwerking van de strategische ambities in nieuwe acties. Inhoudelijk zal dat betekenen het uitdragen van een meer uitgesproken visie op duurzaamheid van de sector en haar producten, inclusief het kwantitatief onderbouwen van claims en het opnieuw formuleren van de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende functies binnen de vereniging, specifiek ook die van het Algemeen Bestuur. Met als insteek het houden van focus op de hoofddoelen, zal het AB er nauwer op toezien dat de ambities van de afdelingen en hoofdcommissies aansluiten bij de strategie 2023-2027. Dat houdt ook het explicieter formuleren van de doelen en ambities op de hoofdthema’s innovatie, duurzaamheid en markttoegang in.
Het AB blijft erop toezien dat er vanuit Plantum alles aan gedaan wordt om de Nederlandse sector voorop te laten blijven lopen in Europa en de rest van de wereld. Daarvoor investeert Plantum in de relaties met overheden, andere brancheorganisaties, politiek en maatschappelijke organisaties. Daarnaast zorgt Plantum voor zichtbaarheid van de sector in het onderwijs, de pers en de wetenschap. Tijdens de ALV in september 2022 wil het AB een ambitieuze, toekomstgerichte nieuwe strategie aan de leden voorleggen.
terugblik
De vereniging
Het afgelopen jaar stond in het teken van het verwerken van de Corona-crisis, het opnieuw inrichten van de manieren van werken en vergaderingsmethoden en in het weer oppakken van bedrijfsbezoeken en themabijeenkomsten.
Het ledenaantal is het afgelopen jaar nagenoeg gelijk gebleven en de vereniging is financieel gezond. De splitsing in de financiële administratie en -rapportage tussen de vereniging Plantum en de Stichting Plantum Projectfinanciën is het afgelopen jaar succesvol geïmplementeerd. Ook het nieuwe contributiemodel, dat de ALV van 2021 goedkeurde, wordt dit jaar (2022) doorgevoerd.
Het personeelsbestand is op één uitzondering na ongewijzigd; Sjoerd Bijl is zich snel aan het inwerken in de intellectueel eigendom – dossiers, die vrij kwamen na het vertrek van Judith de Roos. Het secretariaat heeft in 2022 de langdurige afwezigheid van twee medewerkers goed opgevangen, waarbij ook vermeld moet worden dat enkele hoofdcommissieleden daar ook een prima rol in gespeeld hebben.
Plantum staat goed op de kaart, zowel nationaal als internationaal bij Euroseeds en de International Seed Federation. EU-Plant komt echter nog steeds maar langzaam van de grond.
Strategie
De strategie 2018-2022 loopt op zijn eind. Deze strategie heeft de vereniging uitstekend in haar ontwikkeling begeleid en blijkt toekomstgericht en toekomstbestendig geweest te zijn. Het AB heeft de vorming van de strategie voor de komende periode vroegtijdig aangepakt om voldoende tijd te hebben om haar leden, buitenstaanders en specifieke groepen binnen de vereniging goed te kunnen bevragen. Daarbij is hulp ingeroepen van een, in brancheverenigingsland, zeer ervaren adviseur. De strategie gaat zowel op de inhoudelijke en andere externe doelen en ambities alsook op de interne organisatie en taken van het AB in. De nieuwe strategie zal aan de ALV van 2022 voorgesteld worden.
De samenwerking met collega-branches heeft het afgelopen jaar als gevolg van de ontwikkelingen extra aandacht gekregen. Naar aanleiding van de acute problemen rond energie is heel nauw samengewerkt met Glastuinbouw Nederland; op het thema veen en substraten voor de toekomst met de Vereniging Potgrond- en Substraatfabrikanten Nederland en met HollandBio en MVO (oliën en vetten) op het gebied van veredelingsmethoden. Ook met Bionext zijn de banden aangehaald. Met de plantaardig export-branches Anthos, AVAG, GroentenFruitHuis, NAO en VGB is een samenwerking opgericht onder de naam PlantNet International, die zich op dit moment vooral bezighoudt met de grote discussies rond een nieuwe tariefstructuur voor NVWA diensten, waarvan enkele nieuwe tarieven in januari 2023 ingaan.
De samenwerking met ISF is versterkt door extra betrokkenheid bij enkele nieuwe commissies en ook (door Plantum-leden) in het hoofdbestuur van die vereniging. De samenwerking met Euroseeds is geïntensiveerd op de thema’s waar de focus op ligt: veredelingsmethoden, zaaizaadwetgeving en kwekersrecht.
Thema’s
Het AB laat zich tijdens elke vergadering informeren over de meest actuele thema’s. Het afgelopen jaar zijn onder andere aan de orde gekomen: veredelingsmethoden, tomatenvirussen, evaluatie van ‘events’ en IMVO-regelgeving.
omschrijving
Het Algemeen Bestuur (AB) bestuurt en vertegenwoordigt de vereniging “in en buiten rechte”. Het AB van Plantum bestaat uit acht leden en een secretaris. De vier afdelingen van de vereniging dragen elk twee vertegenwoordigers aan. De leden van het AB worden door de Algemene Ledenvergadering (ALV) benoemd.
De hoofdtaak van het AB is het besturen van de vereniging, het bespreken van strategische zaken die de gehele vereniging aangaan en het vaststellen van de financiële kaders. Daarnaast benoemt het AB de leden van afdelingsbesturen, hoofdcommissies en een aantal externe vertegenwoordigingen. Daarbij is het de taak van het AB om stil te staan bij nieuwe ontwikkelingen en afdelingen of hoofdcommissies te adviseren. In het uitzonderlijke geval dat een hoofdcommissie of afdeling niet tot overeenstemming kan komen, beslist het AB. Daarnaast ondersteunt het AB de directeur in het management van het secretariaat.
Landbouw
vanuit de afdeling
Als voorzitter van de Afdeling Landbouw vind ik het belangrijk dat Plantum invloed kan blijven uitoefenen op vele belangrijke dossiers waar onze landbouwleden mee te maken hebben of in de toekomst gaan krijgen. Ik vind het dan ook belangrijk dat de samenstelling van het Bestuur Afdeling Landbouw een goede vertegenwoordiging is van alle belangrijke landbouwgewassen in Nederland.
Natuur en milieu krijgen een steeds grotere impact op het (inter-)nationale landbouwbeleid, en wij moeten mede zorgdragen dat er een goede balans blijft bestaan tussen natuur, milieu en de mogelijkheden voor onze landbouwleden om te kunnen blijven ondernemen. Ook binnen de verschillende brancheorganisaties zie we toenemende aandacht voor natuur en milieu en wij willen daarover met hen in gesprek blijven en elkaar waar mogelijk ondersteunen.
Als bestuur moeten we waakzaam blijven om trends en ontwikkelingen die een kans of bedreiging kunnen vormen voor onze landbouwleden, tijdig te herkennen en daarop te acteren. Het is van belang de politiek mee te blijven nemen in het belang van de Nederlandse landbouwsector, waar heel veel familiebedrijven maar ook grote multinationals in actief zijn. De innovatiekracht, toegevoegde waarde en werkgelegenheid waar de Nederlandse landbouwsector op wereldniveau veel aan bijdraagt, moet continu goed voor het voetlicht worden gebracht. Ons standpunt is dat uitdagingen met innovaties getackeld moeten worden en niet met het opleggen van restricties.
Bestuur Afdeling Landbouw zal input blijven leveren op belangrijke dossiers zoals de Europese Green Deal, de Nationale Eiwitstrategie en mogelijke nieuwe PPS-onderzoeken. Daarnaast mogen ook gewasoverschrijdende thema’s zoals nieuwe veredelingsmethoden en biodiversiteit blijven rekenen op input van het bestuur.
Bas Barenbrug, voorzitter
ambities
Het bestuur zet in op voortzetting van het CGO voor de gewassen waarvoor dat relevant is en (voor zover van toepassing) de Aanbevelende Rassenlijst. Mede gezien ontwikkelingen als Farm to Fork zal vanuit eigen kracht verkend worden hoe in en naast het binnen CGO in de toekomst (versterkt) invulling gegeven kan worden aan duurzaamheidsaspecten.
Op Europees niveau zal input geleverd blijven worden in de discussies over eventuele herziening van de Verkeersrichtlijnen.
Participatie in de activiteiten van de BO Akkerbouw, zoals het Actieplan Plantgezondheid Akkerbouw, wordt voortgezet. Dit actieplan sluit ook aan bij de ambities van Plantum in het Uitvoeringsprogramma gewasbescherming 2030.
Er zal input worden geleverd in de lopende en mogelijk nieuwe PPS-onderzoeken, waaronder een voor Nederlandse baktarwe.
De Afdeling Landbouw blijft toezien op en meewerken aan het optimaal functioneren van voor onze sector belangrijke organisaties zoals de BO Akkerbouw, de Raad voor Plantenrassen, CSAR (Commissie Samenstelling Aanbevelende Rassenlijst), de NAK en de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA). Daarbij blijven we in het bijzonder toezien op behoud van de kwaliteit van keuringen en beheersing van de kosten bij de NAK. Een goed functionerende NAK en NVWA zijn belangrijk voor markttoegang voor onze landbouwleden.
De land- en tuinbouw staat voor grote uitdagingen in verandering en verduurzaming. Europees en nationaal wordt veel aanvullend beleid geformuleerd op het gebied van milieu (nitraat, gewasbescherming etc.), biodiversiteit, inrichting van het landelijk gebied, klimaat en productiewijzen (GLB, biologische productie etc.). Het bestuur Landbouw gaat kansen en bedreigingen van deze ontwikkelingen analyseren voor onze sector veredeling en uitgangsmateriaal van akkerbouw- en voedergewassen. Vervolgens zal het bestuur focus en prioriteiten voor de Plantum-inzet kiezen. Daarbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar de samenwerking met collega-brancheorganisaties.
Vanuit de Afdeling Landbouw zal verder, afhankelijk van actualiteit en behoefte, inzet gepleegd worden op diverse inhoudelijke dossiers, in samenwerking met de diverse hoofdcommissies en werkgroepen.
terugblik
Het cultuur- en gebruikswaardeonderzoek (CGO) en de Aanbevelende Rassenlijst (AR) blijven belangrijk voor veel landbouwgewasgroepen. Plantum werkt hiervoor samen met de Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw en LTO Nederland in CSAR (Rassenlijst.info).
Zowel de Aanbevelende Rassenlijst Akkerbouw en Veehouderij 2022 als de Grasgids zijn in 2022 weer digitaal uitgebracht. Na drie jaar onderzoek is voor het eerst een Aanbevelende Rassenlijst festulolium (kruising tussen de festucasoorten beemdlangbloem of rietzwenkgras en de loliumsoorten Engels raaigras of Italiaans raaigras) gepubliceerd. Het enkele jaren geleden opgestarte CGO Engels raaigras tetraploïd voor sport- en gazondoeleinden heeft geleid tot de eerste opname van rassen in de Grasgids 2022.
De Technische Commissie Groenvoeders heeft het onderzoeks- en beslisprotocol luzerne vastgesteld, zodat het CGO kan starten.
Plantum heeft input geleverd voor de door de Europese Commissie voorgestelde herziening van de Verkeersrichtlijnen. Daarbij is benadrukt dat de huidige richtlijnen in het algemeen goed werken voor waar ze voor ingesteld zijn: het bewaken van identiteit, hoogwaardige kwaliteit en plantgezondheid van uitgangsmateriaal dat in het verkeer komt. In de discussie over duurzaamheidscriteria is vanuit Afdeling Landbouw ingebracht dat daar in het Nederlandse CGO al veel aandacht voor is.
De Afdeling Landbouw heeft geparticipeerd in diverse activiteiten die onder de Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw worden uitgevoerd, waaronder het Actieplan Plantgezondheid Akkerbouw en het leveren van input voor het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn.
Plantum Afdeling Landbouw neemt deel in PPS (Publiek-Private Samenwerking) onderzoeken met kennisinstituut WUR PPS Ruwvoer, bodem en kringlooplandbouw en PPS grasvelden, klimaat en biodiversiteit. Via BO Akkerbouw en individuele leden wordt deelgenomen aan PPS-en op het gebied van Beter Bodembeheer en Groenbemesters. Het door de graszaadbedrijven met Delphy opgestelde PPS-projectplan ‘duurzame graszaadteelt in een duurzame akkerbouwrotatie’ is gehonoreerd en in 2022 van start gegaan.
De Afdeling Landbouw heeft het meedenken over Plantum-brede onderwerpen verder versterkt door deelname aan hoofdcommissies en het bespreken van gewas- en afdeling- overstijgende onderwerpen in het bestuur. Het bestuur heeft een positie opgesteld hoe de veredelingsbedrijven kunnen en willen bijdragen aan de Nationale Eiwitstrategie die eind 2020 door de overheid is gelanceerd. Daarbij zien we kansen voor allerlei gewassen om bij te dragen aan meer en kwalitatief hoogwaardig eiwit voor food en feed.
omschrijving
Het bestuur van de Afdeling Landbouw ziet toe op de belangenbehartiging van de leden in de Afdeling Landbouw. Daarbij richt het bestuur zich met name op gewasoverschrijdende overkoepelende thema’s. Het afdelingsbestuur kan nieuwe ontwikkelingen die relevant zijn voor de leden identificeren en bespreken, neerleggen bij een bestaande hoofdcommissie of een werkgroep instellen om haar te adviseren.
De volgende besturen Gewasgroepen vallen onder de Afdeling Landbouw en zijn vertegenwoordigd in het bestuur van de Afdeling:
- Aardappelen
- Granen, Peulvruchten en Fijne Zaden
- Mais
- Suikerbieten
- Voedergewassen
- Handel en Licentieteelt
De werkgroepen Technische Commissies voor het rassenonderzoek vallen onder deze Besturen Gewasgroepen. De Redactiecommissie Aanbevelende Rassenlijsten valt rechtstreeks onder het bestuur van de Afdeling Landbouw.
Sierteelt
vanuit de afdeling
Vanuit de sierteelt staan we, met de energieproblematiek en veranderend consumentengedrag, voor grote uitdagingen die we branche-breed succesvoller kunnen aanpakken richting de overheid, ons vak en de consument. Het bestuur Sierteelt is beschikbaar om in die gezamenlijkheid zaken aan te pakken. Daarbij rekenen we ook op uw inbreng!
Nico Grootendorst, voorzitter
ambities
Duurzaamheid
In navolging van de Sierteeltdag 2022 wil het bestuur Sierteelt meer richting geven aan het thema duurzaamheid binnen de sierteelt. Deze ambitie volgt op de overkoepelende Plantum-strategie die tijdens de Algemene Ledenvergadering op 22 september 2022 gepresenteerd wordt. Op basis van deze strategie wordt gekeken waar de afdeling sierteelt een rol speelt en hoe daar invulling aan gegeven kan worden.
Crop-XR
Het afgelopen jaar is het Crop-XR initiatief gehonoreerd door zowel het Nationaal Groeifonds als NWO, meer informatie hierover vindt u in het jaarplan van de Hoofdcommissie Onderzoek. Het is de ambitie van het bestuur om de deelname van sierteeltbedrijven in Crop-XR te vergroten. Dit initiatief biedt namelijk veel mogelijkheden voor de sierteeltsector om verder te ontwikkelen op het gebied van big data, robuuste rassen en duurzaamheid.
Waarde en belang van sierteeltsector benadrukken
Ook onze sector wordt geconfronteerd met de hoge gas- en energieprijzen. Plantum wil een actieve rol spelen in deze discussies, voor de sector als geheel maar ook wanneer deze specifiek de sierteeltsector aangaan. De waarde en het belang van de (Nederlandse) sierteeltsector zal veelvuldig en actief worden aangekaart bij politici en beleidsmakers.
terugblik
Bedrijfsbezoeken
Het was de ambitie om meer bedrijfsbezoeken af te leggen, maar helaas gooide COVID-19 ook in 2021/2022 roet in het eten. Toch zijn er enkele, wanneer mogelijk, bedrijven bezocht. Deze actie zal dan ook worden doorgezet in 2022/2023.
Online Sierteeltdag 2022
De Sierteeltdag 2022 stond geheel in het teken van duurzaamheid en wat dit betekent voor de sierteeltsector. Er was een paneldiscussie waar Michiel de Haan (CEO Royal Lemkes), Daan de Vries (directeur MPS) en onze eigen Nico Grootendorst (Evanthia) aan deelnamen.
Het werd duidelijk dat er veel kansen en uitdagingen liggen voor de sierteeltsector op het gebied van duurzaamheid.
Evenement ‘Toekomst van de Sierteeltsector’
De Rotterdam School of Management heeft een onderzoek uitgevoerd naar de toekomst van de sierteeltsector. Deze bevindingen hebben zij gedeeld met Plantum-leden tijdens een evenement op 8 juni 2022. Zo is er gesproken over de kracht van familiebedrijven, factoren die onze sector uniek maakt ten opzichte van andere sectoren en toekomstperspectieven op het gebied van communicatie, innovatie en onderzoek. Het evenement was goed bezocht en er vonden geanimeerde discussies onder de deelnemers plaats.
omschrijving
Het bestuur van de Afdeling Sierteelt komt twee keer per jaar bij elkaar en heeft verder afstemming via e-mail op het moment dat er zaken om een besluit vragen. Binnen Plantum worden inhoudelijke keuzes veelal binnen de thematisch ingerichte hoofdcommissies, waarvoor het bestuur sierteeltleden voordraagt, gemaakt. Ook draagt de afdeling leden van het Algemeen Bestuur voor. Het afdelingsbestuur zorgt daarmee voor een stem binnen de vereniging van de leden in de sierteeltsector, zowel op bestuurlijk als inhoudelijk niveau. Het bestuur brengt verschillende expertises vanuit de diverse sectoren samen. Ook zorgen de bestuursleden voor een persoonlijke verbinding met andere relevante organisaties. Tijdens de jaarlijkse Sierteeltdag geven de afdelingsvertegenwoordigers in de hoofdcommissies een kort overzicht van waar in het afgelopen jaar aan gewerkt is en wat op dat moment speelt. Tijdens de Sierteeltdag worden besluiten genomen die specifiek van toepassing zijn op (de leden van) de Afdeling Sierteelt.
Voedingstuinbouw Opkweek
vanuit de afdeling
“We zitten midden in een transitieproces. Vernieling en vernieuwing overlappen elkaar op weg naar een mooie toekomst!”
Erik Gipmans, voorzitter
ambities
Kwaliteitssysteem groenteplanten
Het concept voor een gecertificeerd hygiënesysteem voor de opkweek is gereed. Het systeem, dat als doel heeft het zoveel mogelijk voorkomen van plantenziekten en plagen, met daarbij als gegeven dat gewasbeschermingsmiddelen een steeds geringere rol zullen gaan spelen, ligt na twee pilot audits nu ter beoordeling voor aan de leden van de Afdeling.
EU plant
De gezamenlijke lobby richting Brussel inzake bruikbare planten is helaas gestagneerd. Binnen EU plant zal bekeken gaan worden of, en zo ja op welke wijze de lobby richting Brussel kan worden gecontinueerd. Het aanhaken bij de herziening van de Verkeersrichtlijnen is niet gelukt. Er zal meer aandacht worden besteed aan het uitbreiden van het aantal leden van EU Plant.
Binnen EU Plant is tevens veel overleg gevoerd over ToBRFV. Ten aanzien van de voorgenomen excursie naar Turkije, die als gevolg van de coronacrisis niet kon worden georganiseerd in 2021, zal worden bekeken of daarvoor in 2022 nog een mogelijkheid is.
Aandachtspunten 2022-2023
Door het Bestuur VTO en de Gewasgroep Glasgroente Directie worden de volgende zaken benoemd die in 2022-2023 aandacht dienen te krijgen:
- Energie
- Gewasbescherming
- Fundamenteel onderzoek naar weerbaar telen
- Gevolgen oorlog Oekraïne
- Virusdruk
- Marktwerking (voor 40% van de tuinders dreigt faillissement, inflatie heeft grote invloed; ook de vollegrond staat onder druk)
- Arbeid (beschikbaarheid van arbeid, belangenbehartiging in Den Haag en samenwerking met LTO)
terugblik
Ook het afgelopen jaar is een bewogen jaar geweest. De gevolgen van de corona-pandemie waren in 2021 goed merkbaar. Binnen de Afdeling is weer frequent overleg gevoerd over de pandemie en er is veel informatie tussen de leden uitgewisseld over de aanpak van corona op de bedrijven.
De gevolgen van de Brexit zijn gelukkig beperkt gebleven, hoewel het er aanvankelijk niet heel rooskleurig uitzag.
Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV) heeft opnieuw de nodige aandacht gevraagd. De noodmaatregel die onder het EU-uitroeiscenario in augustus 2020 was afgekondigd, blijkt niet direct het gewenste effect te sorteren. De noodmaatregel is verlengd tot eind mei 2023 en ook nog wat verzwaard, ondanks de pogingen om de Q-status om te buigen naar een RNQP-status.
De aanvankelijk voor het najaar van 2021 in Nederland geplande tweedaagse Internationale Plantenkwekersbijeenkomst staat nu definitief gepland voor 29 en 30 september 2022.
Gevreesd wordt dat de stijgende energie- en grondstofprijzen voor veel problemen zullen gaan zorgen. Op dit gebied wordt door Plantum intensief samengewerkt met Glastuinbouw NL.
Er is een nieuwe projectgroep gestart, genaamd Weerbare Groenteplanten. Vanuit deze projectgroep zijn er drie praktische onderzoeken geformuleerd samen met Vertify met als voorbeeld gewassen kool, sla en Komkommer. Dit om te kijken naar oplossingen voor de korte termijn. Eén van de eisen is meer robuuste teelt met minder chemische middelen. Middelen vallen in rap tempo weg en nieuwe teeltsystemen zijn er (nog) niet. Ook moet er meer aandacht komen voor biologische oplossingen.
Het keurmerk Soft fruit Elite is gestart als aanvulling op de Europese certificering. Het keurmerk heeft als uitgangpunt risico-inventarisatie. De eerste bedrijven zijn gecertificeerd.
Vanuit BO-programma Groene Gewasbescherming en bestuivers lopen diverse cases waar Plantum bij betrokken is, o.a. in aardbei, prei, tomaat en potplanten. Bij prei opkweek is ook het knelpunt onkruidbestrijding deel van het onderzoek.
De PPS weerbare Aardbei 2024 laat de eerste positieve resultaten zien. Er zijn eerste ideeën over herontwerp van het trayveld.
omschrijving
Het Bestuur van de Afdeling Voedingstuinbouw Opkweek ziet toe op de belangenbehartiging van de leden in de Afdeling Voedingstuinbouw Opkweek. Het Bestuur signaleert relevante ontwikkelingen en bespreekt deze. Daarnaast is het Bestuur alert op nieuwe ontwikkelingen in de sector en beslist het op welke wijze de Afdeling daar invulling aan kan geven via de gerelateerde Hoofdcommissies of Werkgroepen.
Onderwerpen die standaard binnen het Bestuur worden besproken, zijn:
- Het keurmerk Good Seed and Plant Practices (GSPP);
- Gewasoverstijgend onderzoek;
- Gebruik gewasbeschermingsmiddelen;
- Terugkoppeling vanuit werkgroepen;
- Overleg NVWA;
- EU-Plant, de Europese brancheorganisatie voor de opkweekbedrijven van groenteplanten.
De volgende groepen vallen onder de Afdeling Voedingstuinbouw Opkweek:
- Gewasgroep Aardbei
- Gewasgroep Asperge
- Gewasgroep Glasgroente Directie
- Werkgroep Uniform Uitgangsmateriaal
- Werkgroep Glasgroente Gewasbescherming & Milieu
- Werkgroep Ketenversterking Voedingstuinbouw Opkweek
- Technische Werkgroep GSPP Plantenkwekers
- Gewasgroep Klein fruit
- Gewasgroep Kool
- Gewasgroep Prei
- Commissie CAO Glastuinbouw
- Werkgroep Zaad en Opkweek
- Projectgroep Weerbare Groenteplanten
Voedingstuinbouw Zaden
vanuit de afdeling
“Groenten, je krijgt er nooit genoeg van!”
John-Pieter Schipper, voorzitter
ambities
Plantum-strategie
Het bestuur zal zich buigen over de uitwerking van de Plantum-strategie die in september gepresenteerd zal worden. De strategie richt zich op de vier focus-velden als ook op de taken van de verschillende besturen, commissies en groepen binnen de vereniging. Dit om de eigen rol zo effectief mogelijk te maken.
Verkeersrichtlijnen
In het najaar 2022 wordt een voorstel van de EU Commissie verwacht voor nieuwe verkeersrichtlijnen (PRM-Verordening). Het bestuur zal de voorstellen in detail bestuderen en reacties voorstellen aan Plantum en Euroseeds.
Veredelingsmethoden
Ook voor veredelingsmethoden worden het komend jaar, waarschijnlijk in het tweede kwartaal 2023, voorstellen verwacht. Deze voorstellen zullen met name gaan over veiligheid en transparantie en mogelijk ook specifiek over de relatie met de biologische sector. Het bestuur zal ze nauwkeurig bestuderen en reacties meegeven aan haar vertegenwoordigers in de betreffende hoofdcommissie.
Duurzaamheid
Het bestuur wil een start maken met het effectief monitoren van de eigen duurzaamheid. Dit sluit aan bij de voorbereiding op de wettelijke bedrijfsrapportages rond dit thema en de komende regels rond internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het bestuur wil bezien hoe duurzaamheid ook expliciet naar de maatschappij te kunnen communiceren. Het betreft dan zowel de duurzaamheid van de eigen bedrijfsvoering als de bijdragen daaraan die de sector als geheel levert.
Samenwerking
Het bestuur zal samen met het secretariaat de belangen van de Afdeling Voedingstuinbouw Zaden in Plantum-verband zowel op nationaal als op internationaal niveau blijven behartigen. Dit gebeurt rechtstreeks en mede via de regionale associaties en de International Seed Federation.
terugblik
Het bestuur heeft haar reguliere taken met betrekking tot voordrachten en benoemingen en het financieel beheer in de verschillende vergaderingen behartigt. Noemenswaardig is de unanieme voordracht tot herbenoeming van de twee vertegenwoordigers in het Algemeen Bestuur.
Het bestuur heeft het afgelopen jaar weer veel lopende dossiers besproken. Er is specifiek aandacht besteed aan ToBRFV, veredelingsmethoden en gewasbescherming. Ook Systems Approach in fytosanitaire markttoegang, onderzoek en met name CropXR, transparantie in het kader tot veredelingsmethoden en biologisch uitgangsmateriaal konden op ruime aandacht van het bestuur rekenen. Om meer kennis over de onderwerpen te verwerven zijn er diverse sprekers uitgenodigd in de vergaderingen.
Zaaizaadwetgeving
De discussies rond de verkeersrichtlijnen waarvoor de EU Commissie een voorstel ontwikkelt om het grote aantal gewasgerichte Richtlijnen te ‘vereenvoudigen’ tot een enkele Verordening gevoerd. De groentezaadbedrijven voorzien dat, met deze voorgenomen vereenvoudiging, de specifieke noden van dit deel van de sector onvoldoende tot uiting komen. Daarnaast hebben discussies rond amateurrassen en duurzaamheidskenmerken op rasniveau veel aandacht gekregen. Binnen Euroseeds en in directe contacten tussen Plantum en de EU Commissie is meermaals duidelijk gemaakt aan de EU Commissie dat in de huidige richtlijnen aan landbouw-, groenten- en sierteeltgewassen verschillende eisen met betrekking tot registratie en certificering gesteld worden.
Veredelingsmethoden
Mede op aanraden van het bestuur heeft Plantum zich actief ingezet om nieuwe veredelingsmethoden bespreekbaar te maken met ketenpartners. Het gaat dan om die partners waar tot op heden weinig direct contact mee geweest is, zoals de handel (en met name supermarkten) en de verwerkingsbedrijven. De opstelling van die eerste is vooral bij versproducten van groot belang wanneer de wetgeving ruimte maakt voor het gebruik van genome editing. Ook is transparantie naar de afnemers en ketens een belangrijk punt van het beleid in de discussies.
Strategische discussie CAO tuinzaadbedrijven
De Commissie Sociale Zaken Tuinzaadbedrijven bereidt namens het bestuur de onderhandelingen voor de Cao voor en bespreekt het mandaat met het bestuur. De oplopende inflatie en daaruit voortvloeiende looneisen, alsmede de inzetbaarheid van medewerkers en meer specifiek ouderenbeleid, worden discussiepunten aan de Cao-tafel.
Samenwerking
Het afgelopen jaar hebben de fysieke vergaderingen van ISF en regionale associaties weer mondjesmaat doorgang gevonden hetgeen de internationale strategie van het bestuur weer vorm geeft. De reguliere contacten met de American Seed Trade Association (ASTA) en de Asia and Pacific Seed Association (APSA) moesten we echter voorbij laten gaan.
De SeedNL projecten en de opstart van het door het bestuur gefinancierde PhD traject van
Emily ter Steeg, en de verlenging van het project Exportgaranties, dragen daarentegen extra bij aan de internationale focus.
omschrijving
Naast de formele bestuursfuncties als nominaties van bestuurs- en commissieleden, het opstellen van budget en het managen en controleren van de financiën van de afdeling houdt het bestuur zich inhoudelijk bezig met een diversiteit aan onderwerpen. Dit gaat om sectorspecifieke elementen als GSPP, ISHI en onderwerpen als intellectueel eigendom, veredelingsmethoden, biodiversiteit, gewasbescherming, kwaliteitseisen en fytosanitaire zaken.
Biodiversiteit
vanuit de hoofdcommissie
Al sinds enige tijd ben ik lid van de Hoofdcommissie Biodiversiteit. De commissie is inmiddels behoorlijk uitgebreid in ledenaantal, wat de discussies en de informatie uitwisseling ten goede komt. Het is altijd weer leerzaam om bij de vergaderingen aanwezig te zijn, want het betreft dossiers die niet alleen ingewikkeld zijn voor sommigen (de meesten?) van ons, maar ook continue in beweging blijven. Het is een goede zaak dat Plantum hierbij actief betrokken is en het is belangrijk dat ook de kleinere spelers in het veld de juiste informatie krijgen en hun stem kunnen laten horen.
Vanuit het, binnen de commissie relatief kleine, werkgebied “bloemzaden”, is het goed om op de hoogte te blijven van wat er speelt om zo voorbereid te zijn op wetgeving die (mogelijk) komen gaat en er zeker van te zijn dat wij onze activiteiten goed en ethisch verantwoord kunnen uitvoeren en collega bedrijven kunnen informeren daar waar dat nodig is.
Doordat er nu meerdere bedrijven die met bloemzaden te maken hebben aangesloten zijn bij de Hoofdcommissie wordt daarmee onze gezamenlijke stem en input ook steeds groter.
Ik kijk uit naar het moment dat we elkaar ook weer fysiek kunnen ontmoeten tijdens vergaderingen komend jaar en spreek de verwachting uit dat we gezamenlijk de zaadsector kunnen ondersteunen in het inzichtelijk maken van (on)werkbare situaties rond de actuele biodiversiteit dossiers en het aandragen van alternatieven daar waar dat nodig is.
Kees van Petersen
ambities
Implementatie Nagoya Protocol in de EU
Er is een themabijeenkomst voorzien over de huidige stand van zaken rondom de implementatie van het Nagoya Protocol. Het doel is om inzicht te krijgen of leden van Plantum extra assistentie nodig hebben op dit dossier.
Leden worden aangemoedigd om concrete problemen die men ondervindt bij het voldoen aan de regels te melden, zodat Plantum deze kan verzamelen en voorleggen aan beleidsmakers en -uitvoerders.
Inzet bij internationale biodiversiteitsfora
Plantum heeft in de aangepaste structuur van ISF de leidende rol op het gebied van genetische bronnen beleid voortgezet.
In de komende bijeenkomsten van de diverse internationale fora als de CBD, het Nagoya Protocol en de ITPGRFA zal Plantum in nauw overleg met Euroseeds en ISF weer bijdragen voorbereiden en leveren. De inzet wordt gefocust op geen of minimale regels rondom DSI, een oplossing voor de uitwisseling van genetische bronnen onder de ITPGRFA en een goede manier om UPOV en Farmers’ Rights naast elkaar te laten bestaan.
Werken met sub-werkgroepen
De sub-werkgroepen van de HC, die zijn ingesteld rond Digital Sequence Information, Farmers’ Rights en de Implementatie van de Access & Benefit-sharing, blijken effectief om het steeds grotere pakket aan onderwerpen te behandelen. De uitkomsten van deze werkgroepen worden aan de volledige HC voorgelegd voordat tot een positiebepaling en acties overgegaan wordt.
Bestuderen van alternatieven om uitwisseling genetische bronnen mogelijk te maken
Plantum blijft ervoor openstaan om naar andere concepten te kijken die het behoud van biodiversiteit en de uitwisseling daarvan bevorderen. Er wordt gedacht om een brainstorm (Chatham House Rules) met internationale specialisten te beleggen.
terugblik
Implementatie Nagoya Protocol in de EU
De nieuwe EU guidance documenten over de uitvoering van het Nagoya Protocol zijn verwerkt in een nieuwe handleiding voor leden. Ook wordt nieuwe informatie over nationale wetgeving van verschillende landen continu verzameld. De leden worden via nieuwsberichten geïnformeerd over de ontwikkelingen.
Inzet bij internationale biodiversiteitsfora
Digital Sequence Information (DSI) is één van de heetste hangijzers in zowel de Convention on Biological Diversity als de International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture. Er is veel tijd gestoken in overleggen met verschillende gremia als Euroseeds, ISF en de International Chamber of Commerce om tot overeenstemming te komen. De discussies worden gedomineerd door de vraag of en zo ja, waarom regels van Access en Benefit Sharing op DSI van toepassing zijn. We leven uiteindelijk in tijden waarin ‘open source’ hoogtij viert. Wij vinden dat de waarom-vraag (te) snel voorbijgestreefd wordt door aspecten van implementeerbaarheid van voorstellen. Daarnaast speelt – uiteraard – het in balans brengen van aan de ene kant financiële verwachtingen van potentiële ontvangers en aan de andere kant de financiële realiteit van verschillende sectoren die zouden moeten betalen.
De discussies over een nieuw standaardcontract bij de ITPGRFA liggen stil
Officieel liggen de discussies over een nieuw standaardcontract voor de uitwisseling van genetische bronnen onder de IT PGRFA volledig stil. Informeel is wel geprobeerd de impasse die eerder is ontstaan te doorbreken. Een echte doorbraak is hierbij niet bereikt. Goed informeel overleg was niet mogelijk door Corona, de grote verschillen van mening konden niet overbrugd worden en de achtergronden daarvan zijn nog niet verder onderzocht.
Bestuderen van alternatieven om uitwisseling genetische bronnen mogelijk te maken
De discussie over DSI heeft ook een bredere discussie op gang gebracht over de vraag of er andere mechanismen mogelijk zijn om voldoende benefit sharing fondsen beschikbaar te krijgen voor het beheer en behoud van biodiversiteit, zoals opties om de voordelen lager in de keten te belasten. Deze zullen verder uitgewerkt moeten worden
Patstelling in Farmers’ Rights discussie blijft
De gepolariseerde discussies over Farmers’ Rights, inclusief de verhouding tussen rechten van veredelaars en boeren, gaan gestaag door. Een belangrijke onderliggende vraag speelt of (wetenschappelijke) veredeling überhaupt waardevol is voor boeren en duurzaamheid van productie, of dat we ons kunnen verlaten op natuurlijke- en boerenselectie.
Plantum heeft samen met Oxfam-Novib en Euroseeds een discussie op gang gebracht over kleinschalige boeren waarop UPOV nu een formele werkgroep heeft ingericht, die bij kan dragen aan één aspectje van Farmers’ Rights (zie rapportage van de HC Intellectueel Eigendom), maar dat zal de discussie niet volledig tot rust brengen.
omschrijving
De Hoofdcommissie Biodiversiteit bepaalt voor Plantum het beleid en stelt de standpunten vast over Access and Benefit Sharing (ABS) binnen de plantenveredeling. Dit gebeurt op basis van nationale, Europese en internationale ontwikkelingen.
De Hoofdcommissie levert input bij internationale debatten en onderhandelingen van de Convention on Biological Diversity (CBD) en het Nagoya Protocol, evenals bij de International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture (ITPGRFA). Soms gebeurt dit rechtstreeks, maar meestal gaat dit via de International Seed Federation (ISF) en voor de Europese regelgeving via Euroseeds. Ook worden op afstand de relevante ontwikkelingen op het gebied van biodiversiteit binnen de World Intellectual Property Organization (WIPO) en United Nations Convention on the Law of the Sea of 10 December 1982 wat betreft ABS (UNCLOS) gevolgd.
Biologisch uitgangsmateriaal
vanuit de afdeling
In deze hoofdcommissie komen alle relevante zaken aan de orde waar wij als veredelaars en leveranciers van biologisch uitgangsmateriaal mee te maken hebben als het om naleving en uitvoering van de biologische regelgeving gaat. Op dit moment spreken we veel over wat de nieuwe biologische wetgeving betekent voor ons als sector, we zitten nu in de interpretatie fase en daarin zullen we goed moeten kijken of onze belangen en die van de biologische sector goed geborgd zijn. Naast regelgeving wordt er over nog een heel aantal andere onderwerpen gesproken, zoals bijvoorbeeld de ‘nieuwe’ inputlijst waar alle biologische hulpstoffen geregistreerd moeten zijn. Wat betekent dat dan voor ons als sector. Ook kijken we naar onze samenwerking met andere organisaties in de branche om de sector uitgangsmateriaal goed te vertegenwoordigen binnen de biologische sector. We hebben een mooie groep, waar we samen kijken hoe we onze belangen goed kunnen behartigen binnen het prachtige deel van onze branche die biologisch heet.
Bart Kuin, voorzitter
ambities
Visie verder ontwikkelen
Steeds meer leden van Plantum zijn geïnteresseerd in de hoofdcommissie en werkgroep Biologische Uitgangsmateriaal. Plantum gaat op basis van de nieuwe algemene strategie haar visie en het biologisch standpunt verder ontwikkelen en actief uitdragen.
Nationaal actieplan biologisch
Nederland wil een substantiële en duurzame bijdrage leveren aan de Europese Ambitie zoals verwoord in de Europese Green Deal. Als onderdeel daarvan ambieert het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) een groei van de biologische productie en consumptie in Nederland. Het gros van de besluitvorming is in Europa al gepasseerd en nu is Nederland aan zet. Naar verwachting presenteert Nederland op 23 september 2022 zijn Actieplan Biologisch. Plantum heeft haar visie neergelegd, volgt de ontwikkelingen rondom het actieplan actief en draagt bij waar mogelijk.
Heterogeen materiaal
Het DG Santé werkt aan de gedelegeerde handeling voor markttoegang voor heterogeen materiaal en is daar volgens de laatste berichten bijna mee klaar. Vanuit de verordening wordt daarin aandacht vereist voor zaken als de beschrijving en identiteit van wat op de markt komt, evenals kwaliteitseisen, eisen aan verpakkingen, monstername etc. De inzet van de HC is dat toegang van heterogeen materiaal op de markt de algemene teeltomstandigheden van het gewas of het gebruik van rassen niet extra onder druk mag zetten.
Biologische rassen
In 2023 wordt er in de EU verder gekeken naar noodzaak voor aangepaste regels voor DUS voor biologisch veredelde rassen. Deze rassen zijn in veel gevallen minder uniform dan wat de huidige DUS-protocollen voorschrijven. Plantum vindt dat de standaarden voor markttoegang niet (veel) uit elkaar moeten gaan lopen voor rassen, of deze nu onder biologische omstandigheden veredeld zijn of gangbaar. Wel is het zaak om het systeem voor DUS door te ontwikkelen op een manier zodat er voldoende ruimte is voor nieuwe rassen die van toegevoegde waarde zijn voor de teelt.
Gelijk speelveld in Europa
Op een hoger beleidsniveau en langere termijn is de ambitie om Europese overheden en certificeringsinstanties te bewegen om de regels voor biologische productie in de gehele EU gelijk te trekken zodat er een gelijk speelveld ontstaat. Zo zijn regels voor zaadbehandeling en voor verplicht gebruik van rassen geschikt voor biologische teelt, op dit moment niet in alle lidstaten gelijk.
terugblik
In het afgelopen jaar is door de Hoofdcommissie Biologisch Uitgangsmateriaal verder invulling gegeven aan de hieronder beschreven onderwerpen.
Europese ontwikkelingen
De biologische keten roert zich in de herziening van de verkeersrichtlijnen voor het in de handel brengen van uitgangsmateriaal. Vanuit Plantum zetten we ons in voor een systeem waarin identiteit, kwaliteit en plantgezondheid nog steeds centraal staan in regels voor markttoegang van rassen.
De Europese Commissie heeft in de Farm-to-Fork-strategie en het Organic Action Plan de ambitie uitgesproken dat in 2030 25% van het Europese landbouwareaal biologisch moet zijn. Aan elke lidstaat van de Europese Unie is gevraagd om te komen met een nationale strategie met een ambitie en maatregelen die passen bij de lokale situatie. In Nederland maakt het ministerie van LNV hiervoor een actieplan. Plantum heeft samen met ketenpartners voor de zomer van 2022 een evenement georganiseerd in Brussel om in beeld te krijgen wat er nodig is om deze invulling voor Nederland mogelijk te maken.
Heterogeen materiaal
Een van de zaken waar afgelopen jaar aandacht naar uit ging, is heterogeen materiaal voor biologische teelt. Heterogeen materiaal is plantaardig uitgangsmateriaal dat niet uniform is en dus niet als ras gekenmerkt kan worden. Markttoegang voor heterogeen materiaal is in de verordening vastgelegd. De hoofdcommissie heeft in 2018 een standpunt ingenomen ten aanzien van de voorwaarden waaronder heterogeen materiaal op de markt mag komen, dat ook in het afgelopen jaar geregeld uitgedragen is.
Aandachtspunten in het standpunt zijn onder andere hoe de identiteit van dit materiaal vastgelegd kan worden en aan welke eisen het moet voldoen voordat het markttoegang krijgt. Daarmee moet onder andere voorkomen worden om partijen afgekeurd zaad of onzuivere rassen op oneigenlijke wijze toch op de markt te brengen. Inmiddels is duidelijk dat de Europese Commissie heterogeen materiaal voor alle gewassen toestaat en niet per gewas bepaald zoals Plantum bepleitte.
Biologische rassen
De discussie in de EU over de wenselijkheid voor aangepaste regels voor DUS voor biologisch veredelde rassen gaat voort. Deze rassen zijn in veel gevallen minder uniform dan wat de huidige DUS-protocollen voorschrijven. Plantum en Naktuinbouw zitten op één lijn wat betreft de noodzaak om identiteit goed vast te leggen.
Aandacht voor nieuwe veredelingsmethoden
De Hoofdcommissie nieuwe veredelingsmethoden is binnen Plantum het eerste aanspreekpunt op dit onderwerp. Toch was er afgelopen jaar vanuit de biologische keten veel aandacht voor nieuwe veredelingsmethoden. De hoofdcommissie biologisch uitgangsmateriaal volgt het sentiment in de keten en blijft in gesprek met vertegenwoordigers daarvan.
omschrijving
De Hoofdcommissie Biologisch Uitgangsmateriaal houdt zich vooral bezig met regelgeving en politieke ontwikkelingen gericht op biologische productie, gebruik van biologisch plantaardig uitgangsmateriaal en ontheffingen en onderzoek voor de biologische landbouw. De hoofdcommissie komt twee tot drie keer per jaar bij elkaar en bespreekt dan bovenstaande onderwerpen. Meestal zijn de vergaderingen samen met de Werkgroep Biologisch Uitgangsmateriaal. Op deze manier kunnen alle bedrijven die plantaardig uitgangsmateriaal voor de biologische teelt ontwikkelen, meepraten.
Markttoegang en Fytosanitair beleid
vanuit de hoofdcommissie
Deze hoofdcommissie speelt een belangrijke rol als klankbord vanuit de sector. De verschillende deelsectoren zijn vertegenwoordigd: voedingstuinbouw, sierteelt en landbouw. Aangevuld met de specifieke kennis van de technische werkgroepen vormt dit een goede basis voor prioritering en advisering richting alle stakeholders.
Als het om markttoegang gaat zien we zowel bij derde landen als bij EU-lidstaten een trend richting meer protectionisme, vaak te zien in complexer wordende regelgeving en naleving daarop. Ook conflicten en daaruit voortvloeiende sancties maken markttoegang lastig of zelfs onmogelijk. Vooral daarom blijft het van groot belang om, waar mogelijk, invloed uit te oefenen op de besluitvorming, of dieper inzicht te verkrijgen hoe deze besluiten het beste geïmplementeerd en nageleefd kunnen worden.
Peter Ton, voorzitter
ambities
Markttoegang
De inzet blijft gericht op het openhouden van bestaande markten, het openen van nieuwe markten, het voorkomen van handels belemmerende importeisen en het stimuleren van het volgen van de internationale standaarden door importerende landen. Het tijdig reageren op opkomende problemen en het opstellen van commentaren en argumentaties blijft voortdurend om inzet vragen.
De ontwikkelingen in Rusland zullen nauwlettend worden gevolgd. Daarnaast wordt inzet gepleegd om al lang lopende markttoegangsdossiers in India, Mexico en de VS afgerond te krijgen. Ook wil de hoofdcommissie verkennen of en zo ja hoe er mogelijk meer gebruik gemaakt kan worden van de landbouwraden bij markttoegangsproblemen.
De ontwikkelingen inzake Invasive alien species, CITES en ISTA worden gevolgd en waar nodig worden leden geïnformeerd en reacties voorbereid.
Fytosanitair Beleid
De laatste losse eindjes van de nationale implementatie van de EU-verordeningen, specifiek voor zaden vereisen nog inzet. Aanvragen voor het nieuwe register buitenlandse laboratoria moeten worden voorbereid en ingediend. Het versterken van de relaties en het vertrouwen tussen de NVWA en het bedrijfsleven is door de hoofdcommissie benoemd als speerpunt. Door de snelle opvolging van personen bij LNV en de NVWA is hernieuwde kennismaking met de sector nodig en daarvoor zullen bedrijfsbezoeken worden georganiseerd.
Overkoepelende discussies over onder andere de inzet van LNV en de NVWA op markttoegangsdossier en retributie van NVWA-kosten worden gevoerd door PlantNet International. De hoofdcommissie streeft ernaar om goed aangesloten te blijven zodat de Plantum stem goed gehoord blijft worden.
Het elektronisch certificeren staat hoog op de agenda; de Plantum inzet blijft gericht op pilots (import en (re)export) met derde landen en het voorbereiden van wijzigingsvoorstellen om eCert-NL geschikt te maken voor de specifieke behoeften van de sector.
Het NVWA-Plantum project ‘Versterken exportgaranties zaden’ zal dit jaar worden afgerond.
Internationale ontwikkelingen
De ontwikkeling van een Annex bij ISPM38 (IPPC) over een systems approach voor zaden wordt gevolgd en via ISF ondersteund. Met Euroseeds wordt samen inzet gepleegd om de quarantaine status van ToBRFV gewijzigd te krijgen.
terugblik
Markttoegang
De werkgroepen export sierteelt en -zaden hebben weer veel inzet gepleegd op het in kaart brengen van en aandragen van oplossingen voor markttoegangsproblemen. Wisselingen en wijzigingen van importeisen vragen voortdurend aandacht en veel afstemming met verschillende geledingen binnen de NVWA. Zo stonden zendingen groentezaden vast in Algerije door onduidelijke importeisen, eiste India plotseling dat alle bijschrijvingen op het fytosanitair certificaat uit land van origine moeten staan en accepteerde de VS niet langer weefselkweek op zwart groeimedium. Door snel handelen en grote inzet van alle betrokkenen is de impact vaak beperkt gebleven. Daarnaast is op verschillende WTO notificaties van nieuwe importeisen – via LNV/NVWA – commentaar geleverd. De hoofdcommissie heeft de ontwikkelingen in het VK (Brexit) op de voet gevolgd en de ervaringen zijn gedeeld. Ook Rusland stond iedere keer op de agenda; de aangekondigde nieuwe Zaadwet lijkt de import van plantmateriaal te ontmoedigen en het is duidelijk dat Rusland streeft naar zelfvoorziening. Door de oorlog met Oekraïne zijn groente- en aardbeiplanten en sierteeltuitgangsmateriaal op de sanctielijst gekomen. Er vindt geen overheidscommunicatie met Rusland meer plaats en het is nog niet duidelijk of dit invloed zal hebben op de afgifte van invoervergunningen aan importeurs.
In een ad hoc werkgroep heeft uitwisseling plaatsgevonden tussen enkele bedrijven die stekmateriaal van waardplanten van Xylella importeren uit onder andere Ethiopië. Intensieve inzet van bedrijven en overheid hebben er toe geleid dat de NPPO van Ethiopië na het uitvoeren van surveys een landvrijverklaring kon afgegeven, waardoor zendingen van Xylella waardplanten bij import in de EU niet lager getoetst hoeven te worden.
Fytosanitair beleid
Er zijn verschillende incidenten geweest met q-organismen die onze sector raakten: zo was er een vondst van Xylella fastidiosa in een partij jonge planten rozemarijn uit Portugal. Gelukkig bleef het dit keer bij vernietiging van de partij en is Nederland met de schrik vrijgekomen. Er is een nieuwe fysio wratziekte aangetroffen in Noordoost Nederland en er waren incidenten met een niet-Europese schorskever, een spintmijt en witte vlieg met quarantaine status.
Ook heeft de ToBRFV noodmaatregel nog dagelijks impact op de groenteplanten- en groentezaadbedrijven. Er is input geleverd op de stakeholderconsultatie van de aardappelverordeningen. Door reacties van verschillende partijen is er nu in de vastgestelde teksten geen sprake meer van uitroeiing van aardappelmoeheid en wratziekte op landniveau.
Op initiatief van- en ondersteuning door Plantum is door de NVWA een webinar voor bedrijven over elektronisch certificeren georganiseerd.
Een delegatie van de hoofdcommissie werkt samen met de NVWA en de keuringsdiensten aan de implementatie van EU Plant Health- en Controle specifiek voor zaden. Verschillende onderdelen kwamen tot een afronding waaronder BOOT (bemonstering onder officieel toezicht (voor ToBRFV); een post entry quarantaine programma voor import van kleine zaadpartijen en voor zaden met specifieke vereisten en een regeling voor de acceptatie van toetsen voor exportcertificering in laboratoria buiten Nederland. Deze laatste zal leiden tot een nieuw register buitenlandse laboratoria.
Internationale ontwikkelingen
Verschillende mensen uit de hoofdcommissie nemen actief deel aan werkgroepen van Euroseeds en ISF. Inzet is gepleegd op het voorkomen van onterechte importeisen en aan de ontwikkeling van een systems approach voor zaden. De hoofdcommissie wordt regelmatig bijgepraat en om input gevraagd.
omschrijving
De Hoofdcommissie Markttoegang en Fytosanitair Beleid bespreekt ontwikkelingen- en bepaalt posities op het gebied van markttoegang in derde landen en het mondiale, Europese en nationale fytosanitair beleid.
De hoofdcommissie brengt jaarlijks de belangrijkste prioriteitslanden voor markttoegang in kaart en identificeert bestaande en opkomende problemen. Op basis hiervan en de nadere uitwerking in de actieve werkgroepen die onder de hoofdcommissie functioneren, wordt input gegeven aan het ministerie van LNV en de NVWA voor bilaterale fytosanitaire overleggen met derde landen, voor nieuwe markttoegang en het oplossen van problemen.
De scope inzake fytosanitair beleid zijn de ontwikkelingen en nieuwe standaarden van de International Plant Protection Convention (IPPC), de implementatie en uitvoering van de EU verordeningen voor Plantgezondheid en Officiële Controles en de uitvoering van de fytosanitaire regelgeving nationaal. Daarnaast speelt de (uitvoering van de) regelgeving inzake CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) en Invasive Alien Species. De hoofdcommissie en haar werkgroepen zijn klankbord voor Plantum inzake de ontwikkelingen van eCertNL; de keuringsdiensten, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de International Seed Testing Association (ISTA).
Internationaal beleid
Onze industrie is grotendeels afhankelijk van wat er zich afspeelt buiten onze landsgrenzen. Wetgeving, consumentengedrag en teelten zijn divers en dynamisch, waardoor we op de hoogte moeten blijven van de ontwikkelingen in de veranderende markten waarin we opereren. Dit is uiteindelijk van levensbelang voor de verdere internationale groei van de leden van Plantum. De normen en waarden die wij als logisch ervaren, zijn niet altijd zo logisch in gebieden waar veel producties van ons uitgangsmateriaal plaatsvinden. Dit heb ik tijdens een lang verblijf in Azië zelf kunnen constateren. Vaak uit onwetendheid of economische noodzaak worden praktijken die niet binnen onze normen en waarden passen toegepast. Dit is een belangrijk onderwerp van aandacht voor de leden van de Hoofcommissie. De doelstelling is te kunnen verzekeren dat de producten van Plantum leden op een rechtvaardige en ethische wijze worden vervaardigd en vermarkt. Dit is maar één van de onderwerpen die de Hoofcommissie op de agenda heeft staan, maar zeker één die prioriteit heeft in de huidige en toekomstige bedrijfsvoering van onze leden. In het kort, een werkveld dat passioneert en niet alleen ethisch, maar ook economisch belangrijk is.
Jack Metzelaar, lid HC Internationaal Beleid
ambities
Bijdragen aan de projecten van SeedNL en bijdragen aan nieuwe initiatieven
Plantum en haar leden zullen actief bijdragen aan de “herstart” van SeedNL als organisatie en aan de opgestarte projecten. Ook zal het toolbox-programma vormgegeven moeten worden, waar een beginfinanciering voor de komende maanden beschikbaar is – het idee moet zich bewijzen om voor deze belangrijke activiteit van SeedNL naar de toekomst toe financiering te krijgen. Ook zullen de groentezaad bedrijven het opgestarte promotieonderzoek inhoudelijk blijven ondersteunen. De Hoofdcommissie zal zich samen met de Projectgroep inzetten bij nieuwe initiatieven en meesturen om SeedNL verder uit te bouwen.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen; bijdragen aan SDGs
De Hoofdcommissie zal de ontwikkelingen rond de implementatie van de OECD richtlijnen in de sector blijven ondersteunen en de EU wetgevingsvoorstellen in samenwerking met VNO-NCW nauw volgen en becommentariëren. Een themabijeenkomst zal georganiseerd worden zo gauw er meer duidelijk is.
Ook buiten de wetgevingstrajecten om zal gekeken worden naar nieuwe initiatieven om maatschappelijk verantwoord ondernemen verder te stimuleren, mogelijk middels een toolbox voor (MKB) bedrijven. Samen met de bedrijven zal gekeken worden hoe opvolging gegeven kan worden aan de uitkomsten van de UN Sustainable Foods Systems Summit.
Ondersteunen nationale beleidsdiscussies
Waar opportuun draagt de Hoofdcommissie bij aan nationale beleidsdiscussies in relevante landen om mee te werken aan een beter omgevingsklimaat voor het bedrijfsleven.
terugblik
SeedNL
SeedNL is het afgelopen jaar door een moeilijke periode gegaan, hetgeen de coördinator ertoe bracht haar taak neer te leggen. Intussen is een nieuwe directeur SeedNL aangezocht, die in oktober zal beginnen. Daarnaast is de klankbordgroep, waarin een breed palet aan geïnteresseerde organisaties van de “Dutch Diamond” bij elkaar gebracht zijn, regulier bij elkaar geweest. De NAO (Nederlandse Aardappel Organisatie) wordt opgenomen in SeedNL om zo de pootgoed-projecten mede te ondersteunen.
Naast deze organisatorische ontwikkelingen zijn er belangrijke mijlpalen te melden rond SeedNL. Het project in Nigeria is, in het bijzijn van de minister van Landbouw van Nigeria, formeel van start gegaan. Ook het projectvoorstel voor Ethiopië is na een aantal concepten geaccordeerd. Ook is een project in West-Afrika (Niger-Mali) in ontwikkeling. Groentezaadbedrijven hebben het afgelopen jaar een PhD project mogelijk gemaakt rond (voornamelijk) groentezaden in Afrika, zowel wat betreft de financiering als het aanleveren van data en visies over de sector in Afrika.
UN Food Systems Summit
In de aanloop van de UN Sustainable Food Systems Summit, die in november 2021 plaatsvond, is onder leiding van Plantum en “Food System Champion” Andrew Mushita een coalitie van partijen uit ‘Noord en Zuid‘ ontstaan met het doel een brede samenwerking te ontwikkelen die op multilaterale podia het belang van goed uitgangsmateriaal kan uitdragen. Er is een kleine follow-up gegeven tijdens de ISF jaarvergadering in Barcelona, maar het is noodzakelijk dat er voldoende energie in gestoken wordt wil het levensvatbaar zijn.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen; bijdragen aan SDG’s
Regelgeving rond internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft hoog op de agenda gestaan het afgelopen jaar, tot in de Sociaal Economische Raad aan toe. Daarbij zouden de richtlijnen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) richting gaan geven.
Uiteindelijk is besloten vooralsnog geen aparte Nederlandse wetgeving te introduceren, maar het, zoals Plantum ook binnen VNO-NCW bepleitte, aan de EU over te laten, vooral om een meer gelijk speelveld binnen de EU te creëren, over te laten. VNO-NCW blijft zich inzetten om de uitvoeringskosten beperkt te houden.
Vanuit een maatschappelijke organisatie is positief gerapporteerd over de behaalde resultaten rond het voorkomen van kinderarbeid in India. Overigens is de sector door een aantal vakbonden juist bekritiseerd over het werkklimaat van de toeleveranciers van onze sector. Plantum is in gesprek gegaan met de bonden om uit te dragen dat de individuele bedrijven er alles aan doen om ongewenste situaties uit te bannen.
Duurzaamheid (in de volle breedte van de SDGs) komt steeds sterker als thema naar voren, zowel op nationaal als mechanisme om exportondersteuning aan af te meten, als op internationaal niveau. Het thema is sterk ingebracht in de strategiebesprekingen van Plantum.
Meewerken aan nationale beleidsdiscussies
Plantum heeft tijdens een bedrijfsontvangst bij Enza, alle landbouwraden mogen toespreken over het belang van de Nederlandse sector in het buitenland en van hun aanwezigheid in de verschillende landen, zowel wat betreft markttoegangsperikelen als ook de beleidsomgeving rond uitgangsmateriaal ter plekke. Ook zijn, mede door SeedNL, de contacten met het ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking versterkt.
FAO-strategie
Wereldvoedselorganisatie FAO heeft een Conferentie georganiseerd over “Green Development of Seed Industries”. Dit had tot doel de nieuwe strategie van de organisatie mede vorm te geven. Plantum heeft als co-voorzitter van de Science Committee direct invloed uitgeoefend op de programmering van de conferentie. Het belang van de wetenschap en de private sector worden sterker aangezet in de nieuwe strategie van FAO dan voorheen.
omschrijving
De Hoofdcommissie Internationaal Beleid zet zich in voor de leden van Plantum om op een duurzame en verantwoorde manier internationaal te kunnen ondernemen. De positionering van de sector zaden en jonge planten in het Nederlands buitenlands beleid staat hierbij centraal.
Vragen die daarbij aan de orde komen zijn onder andere:
- Welke rol kan onze sector spelen bij het behalen van de Sustainable Development Goals (SDGs)?
- Hoe brengt de sector deze bijdrage voor het voetlicht.
- Hoe kan de aandacht voor het thema duurzaamheid ook verder worden geïmplementeerd binnen de sector in een wereld die daar explicieter om vraagt?
- Hoe stimuleren we tegelijk een goed ondernemingsklimaat voor effectieve zaaizaadsystemen?
Het is hierbij van groot belang dat beleidsdoelen door de verschillende ministeries, met name die van de Ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Buitenlandse Zaken en Internationale Handel op elkaar afgestemd worden. Internationaal wordt onder meer gekeken naar de Wereldbank, Access to Seeds Index, FAO (Food and Agriculture Organization) en andere relevante internationale organisaties op het gebied van arbeid en milieu.
Gewasgezondheid en Milieu
vanuit de hoofdcommissie
Samen met stakeholders heeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in 2020 een Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 opgesteld. Als Plantum hebben wij hieraan bijgedragen en de richting van deze visie ondersteund. Er is een paradigmashift nodig om de Nederlandse land– en tuinbouwsector minder afhankelijk van chemische gewasbescherming te laten worden en daarmee tegemoet te komen aan druk vanuit de maatschappij om maatschappelijk verantwoord en milieuvriendelijker te produceren. Daar waar (chemische) gewasbeschermingsmiddelen nog wel worden gebruikt, zal dit conform de principes van geïntegreerde gewasbescherming, in weerbare teeltsystemen, nagenoeg zonder emissie naar het milieu en nagenoeg zonder residuen, plaats moeten gaan vinden.
Plantum en haar leden kunnen in de ogen van de Hoofdcommissie Gewasgezondheid en Milieu, de overheid en de andere stakeholders een belangrijke bijdrage leveren aan deze veranderingen en de in de visie gestelde strategische doelen. Vooral aan het eerste strategische doel, plant- en teeltsysteem zijn weerbaar, kunnen we door veredeling en het produceren van gezond uitgangsmateriaal véél bijdragen. Maar we kunnen dat niet alleen! Ook de andere stakeholders en de overheid zullen hun bijdrage moeten gaan leveren om de doelen van de toekomstvisie in zicht te houden. Daarvoor is met duidelijke inbreng van Plantum een Uitvoeringsprogramma opgesteld, dat vanaf 2020 in uitvoering is gebracht.
Het ambitieniveau van de visie ligt hoog en moet wat Plantum betreft, tijdens het uitvoeringsproces steeds op haalbaarheid getoetst en geëvalueerd worden. Plantum zal blijven benadrukken dat de bedrijven in onze sector acteren in een Europees en mondiaal speelveld, dat er blijvend economisch perspectief moet zijn, een voldoende adequaat maatregelen- en middelenpakket moet blijven en wet- en regelgeving op het gebied van veredeling en gewasbescherming passend moeten worden gemaakt. Met name meer ruimte voor de toepassing van nieuwe veredelingsmethoden zou een forse bijdrage kunnen leveren aan het sneller beschikbaar komen van voldoende weerbare rassen en daarmee het behalen van de doelstellingen in 2030. Beschikbaarheid van fundamentele en toepasbare kennis van weerbare planten, bodems en teeltsystemen en borging van fytosanitaire eisen zijn andere belangrijke aandachtspunten.
Een goed begin is (meer) dan het halve werk!
Ronald Driessen, voorzitter
ambities
Gewasbeschermings- en toelatingsbeleid, middelen- en maatregelenpakket, weerbare teeltsystemen
Allerlei zaken waar deze hoofdcommissie zich mee bezig houdt, komen samen in het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030. Het komende jaar zullen we dus blijven inzetten op de eigen Plantum-acties en op door anderen getrokken acties die van groot belang zijn voor onze sector, zoals:
- het toegankelijk maken van nieuwe veredelingsmethoden;
- het oplossen van actuele gewasbeschermingsvraagstukken, om voldoende economisch perspectief en een Europees gelijk speelveld te behouden;
- ondersteuning en uitvoering van veredelings- en ander benodigd onderzoek, zoals onderzoek en pilotprojecten op het gebied van weerbare teeltsystemen;
- afronden en beschikbaar stellen van een ‘handreiking weerbare rassen’ aan de veredelingsbedrijven;
- systeemaanpak, met voldoende/meer mogelijkheden voor uitgangsmateriaal, omdat ziekten en plagen zo veel gerichter en beperkter aangepakt kunnen worden en veel problemen in de teelt voorkomen kunnen worden;
- een effectief middelen- en maatregelenpakket, inclusief voldoende middelen voor hygiëne (preventie), correctiemiddelen, een sneller/eenvoudiger traject voor laag-risico stoffen en kleine toepassingen en duidelijkheid over de mogelijkheden voor inzet van biostimulanten.
De tekortschietende Europese en nationale beoordelingscapaciteit om alle aanvragen tijdig te kunnen behandelen, baren ons mede in het kader van de gewasbeschermingsdoelen 2030 zorgen en - meer handvatten bieden, kennis en kennisverspreiding stimuleren en beleidsruimte voor bodemverbetering en bodem verbeterende maatregelen creëren.
We houden vinger aan de pols bij eventuele nieuwe voorstellen voor het Europese richtsnoer voor beoordeling van gewasbeschermingsmiddelen voor zaadbehandeling. Ook de herziening van de Richtlijn (straks: Verordening) duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zal aandacht vergen.
De Nationale werkwijze voor etikettering van behandelde zaaizaden wordt het komende jaar geïmplementeerd.
Milieuregelgeving en aanpak emissies
Plantum monitort de ontwikkelingen met betrekking tot de Omgevingswet en regelgeving voor emissies (van o.a. nutriënten) en levert waar nodig inspraak.
Plantum wil de bijzondere positie van uitgangsmateriaal erkend krijgen in het Convenant ‘terugdringen turf in substraat’ dat wordt afgesloten. Het gebruik van veen bij het zaaien en stekken (de kraamkamer van de tuinbouwsector) is momenteel onontbeerlijk. Ook moet aan fytosanitaire eisen bij export kunnen worden voldaan.
De samenwerking op het dossier Energie met Glastuinbouw Nederland wordt voortgezet. Daarbij zal o.a. aandacht zijn voor energiebesparende maatregelen die verplicht gaan worden (erkende maatregelen lijst).
Plantum zal de impact voor onze bedrijven van nieuwe Europese wetgeving op het gebied van afvalstoffen en verpakkingen nagaan.
Communicatie
Er zal verder worden gewerkt aan positieve communicatie over gewasgezondheid vanuit onze sector naar de maatschappij / publieke opinie. Het maatschappelijk debat duwt ons steeds verder in het defensief en we willen proactief communiceren over de activiteiten op dit vlak die de sector uitgangsmateriaal juist goed doet of die veel kansen bieden.
terugblik
Gewasbeschermings- en toelatingsbeleid
Door inbreng van Plantum wordt de belangrijke rol die veredeling en goed uitgangsmateriaal kunnen spelen in verduurzaming van gewasbescherming erkend in het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030. Plantum heeft in 2020 dan ook ingestemd met dit programma, onder voorwaarde dat nieuwe veredelingsmethoden snel beschikbaar komen en er voldoende mogelijkheden blijven om gezond uitgangsmateriaal te produceren. De Europese Commissie heeft in juni 2022 een voorstel voor herziening van de Europese ‘Richtlijn duurzaam gebruik gewasbeschermingsmiddelen’ gepubliceerd. De EC wil daarmee de doelstellingen in de Van-Boer-Tot-Bord strategie, 50% reductie van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, dwingender nationaal opleggen. Vanuit Nederland verwijzen we vooralsnog vooral naar het Uitvoeringsprogramma.
Plantum heeft het overleg met de NVWA en het Ctgb over de invulling van de wettelijk verplichte etikettering van behandelde zaaizaden afgerond en de uitkomst is gecommuniceerd [https://plantum.nl/duidelijkheid-over-etiketten-behandelde-zaaizaden].
Middelen- en maatregelenpakket
Plantum zet zich in voor een effectief en waar mogelijk ‘groener’ gewasbeschermingsmiddelen- en maatregelenpakket voor haar leden. Het afgelopen jaar heeft Plantum weer diverse toelatingen gerealiseerd voor veredeling en zaadteelt, vermeerdering, opkweek en zaadbehandeling.
Milieuregelgeving en aanpak emissies
De inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet, waarin de bestaande milieuwetgeving is gebundeld, is uitgesteld tot 1 januari 2023. Inhoudelijk lijken er geen wezenlijke wijzigingen voor onze sector te zijn, maar Plantum blijft dit monitoren.
Motie Bromet verzoekt de regering om toe te werken naar volledig turfvrije potgrond voor particulieren en de professionele sector. Er is een brede groep gevormd vanuit het bedrijfsleven (potgrond coalitie genoemd), waarbij Plantum is betrokken.
Het thema energie kreeg door de hoge prijzen hernieuwde aandacht. Samen met Glastuinbouw Nederland is een druk bezochte themamiddag over energie georganiseerd.
Weerbare teeltsystemen (weerbare rassen, planten en bodems)
In de LNV Toekomstvisie 2030 staan (de ontwikkeling van) weerbare plant- en teeltsystemen centraal. Er lopen diverse onderzoeken en pilotprojecten waarin Plantum participeert of het voortouw neemt zoals:
- het meerjarig Beleidsondersteunend Onderzoek ‘Groene Gewasbescherming en Bestuivers’;
- pilots ‘Weerbare Groentenzaadteelt’ waarin 9 groentezaadbedrijven ervaringen uitwisselen;
- een PPS-onderzoek 'Groen op Zaad' waarin gewerkt wordt aan groene zaadbehandelingsoplossingen;
- het Actieplan Plantgezondheid Akkerbouw, dat na een evaluatie in 2021 de komende jaren wordt voortgezet [https://www.bo-akkerbouw.nl/dit-doen-wij/actieplan-plantgezondheid].
Communicatie
De hoofdcommissie wil proactiever en positiever communiceren over de inspanningen van onze sector voor gewasgezondheid. Dit zal een plek krijgen in het bredere Plantum-communicatieplan.
omschrijving
Doel van de hoofdcommissie Gewasgezondheid en Milieu is het realiseren van een voor de sector uitgangsmateriaal werkbaar beleid voor gewasgezondheid en milieu. Dat doet zij door de unieke positie van de sector uit te dragen en door te laten zien welke belangrijke bijdragen vanuit onze sector geleverd kunnen worden aan een duurzame gewasgezondheid die minder belasting en zelfs ondersteuning van het milieu oplevert, indien de sector in staat wordt gesteld resistent en weerbaar, gezond, schoon en beschermd uitgangsmateriaal te leveren.
De hoofdcommissie ontwikkelt ideeën en posities om nationaal en internationaal het beleid en wet- en regelgeving voor gewasgezondheid en milieu in een voor onze sector ondersteunende richting te sturen. Daarbij werken we samen met andere organisaties, zoals nationaal in het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 ] en Europees Euroseeds en de Minor Use Coordination.
Deelonderwerpen van de hoofdcommissie zijn gewasbeschermings- en toelatingsbeleid, middelen- en maatregelenpakket, milieuregelgeving en weerbare teeltsystemen (weerbare rassen, planten en bodems).
Intellectueel eigendom
vanuit de hoofdcommissie
Voor ons bedrijf is de belangenbehartiging aangaande intellectueel eigendom i.h.a. en kwekersrecht i.h.b. de voornaamste reden om lid te zijn van Plantum. Een vereniging als Plantum werkt het beste als je jezelf ook inzet om zaken te agenderen en betrokken bent bij de uitvoering ervan.
De hoofdcommissie Intellectueel Eigendom functioneert wat dat betreft als kennisbron, katalysator en klankbord tegelijk. De contacten en gesprekken met de leden van de commissie tijdens de vergadering en e-mailwisseling, maar ook buiten de vergadering om, zijn zeer verrijkend en stimulerend.
De veelzijdige samenstelling van de commissie, de kennis, ervaring en niet te vergeten langdurige betrokkenheid van de leden, onder wie niet in de laatste plaats de mensen werkzaam bij Plantum, brengen ook zaken tot stand waarvoor een lange adem nodig is .Voor ons is wat dat betreft de verlenging van de beschermingsduur van asperge, houtachtige en bolgewassen in het communautaire kwekersrecht naar 30 jaar een mijlpaal.
Arie Vletter, lid van de hoofdcommissie
ambities
De Hoofdcommissie Intellectueel Eigendom geeft prioriteit aan de volgende doelen:
1. Verbetering handhaving kwekersrecht internationaal
Plantum levert actief input tijdens dialogen en/of samenwerkingen met diverse landen over kwekersrecht-verbetering. Handhaving is daarbij een belangrijk aandachtsgebied. Jaarlijks worden focuslanden afgestemd.
2. Harmonisatie aanmeld-/TQ-formulieren UPOV
Input wordt geleverd ter verbetering van het UPOV PRISMA-systeem waarbij het belang van verdere harmonisatie van de formulieren wordt benadrukt en overname van rapporten gestimuleerd.
3. Realiseren betere uitleg Essentially Derived Variety (EDV) bij UPOV
Plantum blijft een actieve rol spelen bij de herziening van de UPOV explanatory note over EDV. Inzet is de afleidingshandeling leidend te maken voor de bepaling of een ras een EDV is. Gekeken zal worden hoe de bezwaren van o.a. Zwitserland weggenomen kunnen worden.
4. Realiseren betere uitleg bescherming geoogst materiaal bij UPOV
Plantum blijft via Euroseeds en ISF input leveren in de UPOV-werkgroep om de explanatory note over de bescherming van geoogst materiaal te verbeteren. De inzet is voornamelijk gericht op een bredere uitleg van het vereiste dat er ongeoorloofd gebruik is gemaakt van het teeltmateriaal, zodanig dat dit ook van toepassing is bij import uit landen waar het ras niet beschermd is. Ook zal er aandacht zijn voor voorlopige bescherming.
5. Implementatie DNA in Distinctness, Uniformity and Stability (DUS)-onderzoek
Plantum levert actief input richting Naktuinbouw, CPVO en UPOV. Onze inzet is dat het fenotype leidend blijft voor vaststellen van DUS. Aanvullend gebruik van DNA kan in bepaalde gevallen de efficiëntie of kwaliteit van het onderzoek verbeteren, en essentieel zijn in inbreukzaken.
6. Ruimte creëren voor kleinschalige boeren binnen UPOV
De studie die Plantum samen met Euroseeds en Oxfam heeft uitgevoerd naar de uitzondering in het kwekersrecht voor privé- en niet-commerciële doeleinden zal verder worden besproken binnen UPOV. Inzet vanuit Plantum komend jaar zal vooral gericht zijn op het vinden van meer draagvlak binnen ISF, met name in Zuid-Amerika.
7. Voorbereiding op evaluatie Europese Kwekersrechtverordening Intellectueel eigendom
In het IP Action Plan van de Europese Commissie is toegezegd dat er de komende jaren gewerkt gaat worden aan een evaluatie van de Europese Kwekersrecht-verordening. De hoofdcommissie zal de door ons gewenste wijzigingen, zoals een verbeterd Europees Farm Saved Seeds inningssysteem, in kaart brengen en inbrengen in de discussies.
terugblik
Verlenging kwekersrecht
De Europese commissie heeft vorig jaar ingestemd met het voorstel om het Europese kwekersrecht voor o.a. bloembollen, asperges en houtige gewassen te verlengen met 5 jaar. Op initiatief van Plantum wordt op dit moment een ophoging van het nationale kwekersrecht in Nederland naar, ten minste, het Europese niveau voorbereid.
Ook is vastgesteld dat een kwekersrecht pas afloopt aan het einde van het kalenderjaar waarin de maximale beschermingsduur bereikt wordt.
Project kleine boeren
Dit jaar is een UPOV-werkgroep in het leven geroepen naar aanleiding van de werkzaamheden van de projectgroep bestaande uit Plantum, Euroseeds en Oxfam. De werkgroep gaat zich buigen over de reikwijdte van de uitzondering in het kwekersrecht voor handelingen met een privé en
niet-commercieel doel. In discussies binnen ISF bleek echter dat er weerstand tegen het voorstel is ontstaan in enkele landen.
GlobalGap
Inmiddels heeft GlobalGap besloten om in hun certificeringsregime een groter gewicht aan Intellectueel Eigendom, inclusief Kwekersrecht, toe te kennen. Met ingang van april 2023 zal het keurmerk ook garant staan voor het feit dat uitgangsmateriaal is verkregen met inachtname van intellectuele eigendomsrechten.
Essentially Derived Varieties (EDV’s)
Inspanningen van onder andere Plantum hebben ertoe geleid dat verschillende internationale autoriteiten hun bezwaren tegen het voorstel voor een nieuwe EDV-explanatory note introkken, waarmee goedkeuring door de Council aanstaande leek. Bezwaar van de Zwitserse delegatie in de Consultative Committee maakte echter dat het voorstel niet kon worden voorgelegd aan de UPOV Council. Het komende jaar zullen de discussies over dit onderwerp weer gevoerd worden.
omschrijving
De Hoofdcommissie Intellectueel Eigendom bespreekt ontwikkelingen op het gebied van het kwekersrecht, octrooirecht en merkenrecht en bepaalt posities voor de vereniging in deze velden. Ook de zaaizaadregelgeving valt onder de verantwoordelijkheid van deze hoofdcommissie vanwege de link met rasidentiteit.
Daarnaast levert de hoofdcommissie een actieve inbreng in relevante organisaties, zoals de Raad voor Plantenrassen, Naktuinbouw, het Communautair Bureau voor Plantenrassen (CPVO) en de International Union for the Protection of New Varieties of Plants (UPOV). Ook wordt deelgenomen aan de vergaderingen van de internationale koepels Euroseeds en International Seed Federation (ISF).
Imago
vanuit de afdeling
”De HC Imago werkt nauw samen met het Plantum team aan een eerlijk beeld van het zaadvak. We zorgen voor zichtbaarheid en draagvlak in de samenleving zodat de sector haar belangrijke werk kan blijven doen: het voeden en sieren van de wereld met beter zaad en sterke planten.
Het belang van communicatie is duidelijk onderstreept in de Plantum strategie die het afgelopen jaar ontwikkeld is. Op basis van die strategie wordt het communicatieplan aangepast en bouwen we verder aan middelen voor het positioneren van ons mooie zaadvak, het in gesprek gaan met mede- en tegenstanders, en het ondersteunen van de leden in hun communicatie. Want zoals men zaait zo zal men oogsten.”
Maaike Groot, voorzitter HC Imago
ambities
Met de nieuwe strategische koers 2023-2027 van Plantum in zicht, buigen we ons over de rol van Communicatie.
Vernieuwd communicatieplan
Op basis van de nieuwe koers van Plantum zullen we tegen het einde van dit jaar de communicatie doelstellingen opnieuw tegen het licht houden. Naast de ledencommunicatie voor de achterban, gaan we nadenken over de juiste/specifieke en gewenste communicatiedoelstelling voor de doelgroepen pers, politiek, NGO’s, stakeholders en docenten, en de daarvoor nodige middelen en mensen. Op basis hiervan volgt een aangepast communicatieplan.
Nieuwe huisstijl en website
In 2023 krijgt Plantum een nieuwe website en huisstijl. Naar verwachting kunnen we de nieuwe huisstijl al eind 2022 lanceren. Begin 2023 wordt de huisstijl verder uitgerold. Op basis van de nieuwe huisstijl zullen ook de huidige communicatiemiddelen en -kanalen een ‘opfrisbeurt’ krijgen. Bovendien wordt er gewerkt aan een langgekoesterde wens: een nieuwe Plantum website. Daar zal een enquête onder de leden aan vooraf gaan; wat werkt wel, en wat niet. Naar verwachting gaat de nieuwe website live in het voorjaar van 2023.
Met het communicatieplan als basis, de nieuwe huisstijl en de nieuwe website is het doel voor 2023 om het zogeheten communicatiehuis op orde te hebben. Na een onrustig jaar waarin de structuur en organisatie van de communicatie onder druk stond, moet in 2023 helder zijn dat communicatie en content continu bijdragen aan de overkoepelende en strategische doelen van Plantum.
Themabijeenkomst communicatie
In samenwerking met de HC Imago organiseren we in het laatste kwartaal van 2023 een bijeenkomst voor alle communicatie- professionals uit onze achterban. De deelnemers krijgen dan onder meer uitleg over inhoud en gebruik van het zogeheten Message House, om samen te werken aan een beter imago van onze mooie sector.
Events en samenwerking
In 2023 staat er weer een tweejaarlijks groot event op de rol rond de internationale Fascination of Plants Day. Ook zijn we alert op andere mogelijkheden om de sector in het zonnetje te zetten, zoals World Food Day op 16 oktober en belangrijke momenten in de landelijke en Europese politiek. We benutten de kracht van samenwerking met andere brancheorganisaties en we werken actief samen in de internationale netwerken van Euroseeds en de International Seeds Federation.
terugblik
Begin dit jaar zijn we na een zogeheten pitch door twee communicatiebureaus een samenwerking aangegaan met bureau JEEN uit Ede. In eerste instantie voor het ontwikkelen van een nieuwe huisstijl, en daaropvolgend een nieuwe website en overige communicatiemiddelen. Vanwege de tijdelijke afwezigheid van onze collega Mariska van der Klis werden we genoodzaakt prioriteit te geven aan actuele activiteiten. Plantum en JEEN hebben hiervoor de samenwerking tijdelijk geïntensiveerd.
Dit resulteerde in een mooie lijst van activiteiten;
- een uitgebreide enquête over de ALV werd verstuurd aan de leden en de resultaten werden verwerkt in de ALV nieuwe stijl
- de geslaagde Online Sierteeltdag werd bezocht/bekeken door zo’n 40 mensen
- het filmpje Kleine Zaden, Grote Daden in het kader van de (internationale) Fascination of Plants Day 2022 haalde de vakpers en had een mooi online bereik
- de Themabijeenkomst Energie samen met Glastuinbouw Nederland en World Horti Center
- de eerste editie van het Biologische Netwerkbijeenkomst in het Holland House in Brussel
- de communicatie voor de Plantum Duurzaamheidsprijs is opgestart
- actieve zichtbaarheid via social media (LinkedIn en Twitter)
Intussen hebben we interim communicatieadviseur Anita van Stel aangetrokken. Ze zal ons team de komende tijd versterken.
omschrijving
Het doel van de Hoofdcommissie Imago is het observeren en verbeteren van het imago van de sector. We zijn proactief bezig om ervoor te zorgen dat politici, pers, ngo’s, leden en andere stakeholders onze verhalen te horen krijgen, ondersteund door ons message house. Op deze manier versterken we de stem van onze belangrijke sector waar op nationaal en internationaal niveau rekening mee wordt gehouden.
Onderzoek
vanuit de hoofdcommissie
“Middels de HC Onderzoek vinden veredelingsbedrijven een platform om richting te geven aan beleidsmatige processen welke de sector betreffen, invloed uit te oefenen op de opleidingsinstituten waar wij onze toekomstige medewerkers vinden en zorgen dat leden op de hoogte te blijven van relevante ontwikkelingen binnen veredeling. Als commissie staan wij centraal binnen de relevante ontwikkelingen binnen Nederland en daarmee aan het front van wereldwijde ontwikkelingen op het gebied van plantenveredeling.”
Tosca Ferber, lid van de hoofdcommissie
ambities
Uitbreiding bedrijfsdeelname aan Crop-XR
Met de honorering van het Crop-XR voorstel door het Nationaal Groeifonds en NWO komt de realisatie van Crop-XR steeds dichterbij. Plantum zet zich het komend jaar in voor een verdere uitbreiding van bedrijfsdeelname aan het initiatief, zodat het programma een brede impact kan genereren in de gehele sector.
Herijking strategische doelen HC Onderzoek
Volgend op de presentatie van de nieuwe strategie van Plantum wil de HC Onderzoek een lange-termijn strategisch plan opstellen voor het Nederlands onderzoeksbeleid. Er zullen onderzoeksonderwerpen, zoals duurzaamheid, worden gedestilleerd uit de Plantum-strategie.
Ook worden bestaande (beleids)instrumenten onder de loep genomen, om te kijken of en hoe deze kunnen bijdragen aan het bereiken van onze lange-termijn onderzoeks-ambities. Gezamenlijk moet deze actie leiden tot een Plantum-onderzoeksagenda en richting geven aan de inzet van de HC Onderzoek.
Evaluatie (bestaande) beleidsinstrumenten
Het is aannemelijk dat bovenstaande actie leidt tot identificatie van enkele gaps in het bestaande instrumentarium om onderzoek te ondersteunen. Het kan voorkomen dat voor sommige onderzoeks-ambities geen geschikte subsidie of regeling bestaat. Voor deze gaps zal de HC Onderzoek voorstellen, die besproken moeten worden met actoren zoals het Ministerie Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en NWO, opstellen.
Hiermee geven we een impuls aan de mogelijkheden voor precompetitief onderzoek in Nederland.
terugblik
Crop-XR
De afgelopen jaren is, onder aansturing van Guido van den Ackerveken (Universiteit Utrecht) en Bas Allart (kwartiermaker Crop-XR) , met zeer grote inzet van vertegenwoordigers van verschillende onderzoeksgroepen van Nederlandse universiteiten en enkele Plantum-leden, met succes hard gewerkt aan het Crop-XR programma. Crop-XR wordt een virtueel, Nederlands instituut gericht op snellere ontwikkeling van extra-weerbare land- en tuinbouwgewassen.
In 2022 is het Crop-XR voorstel gehonoreerd door het Nationaal Groeifonds met een bijdrage van 42 miljoen euro. Samen met de voorlopige honorering van het wetenschappelijke deel door NWO resulteert dit in een programma van meer dan 90 miljoen euro voor de komende 10 jaar. Het doel is om begin 2023 met de activiteiten te starten.
Curricula bij Nederlandse onderwijsinstellingen
De Hoofdcommissie Onderzoek heeft meermaals vergaderd over curricula voor plantwetenschappen bij Nederlandse universiteiten. Bij een eerste vergadering met de onderwijsdirecteur Plant Science van de WUR zijn ideeën uitgewisseld over mogelijke aanpassingen van het curriculum, maar ook mogelijkheden om het contact tussen bedrijven en studenten te verbeteren. Deze gesprekken worden vervolgd in 2022-2023.
Daarnaast is Plantum uitgenodigd om deel te nemen aan de ‘Professional Field Committee Meeting’ waarin het WUR Plant Science curriculum wordt besproken met experts uit het werkveld.
Model-stageovereenkomst Universiteiten van Nederland
De koepelvereniging van Nederlandse Universiteiten heeft afgelopen jaar gewerkt aan een model-stageovereenkomst voor alle stages in Nederland. Plantum heeft hier veelvuldig input op geleverd, wat er onder anderen toe heeft geleid dat er stages op het gebied van veredeling een uitzonderingspositie hebben gekregen voor de periode van geheimhouding.
omschrijving
De Hoofdcommissie Onderzoek bespreekt alle aspecten van innovatiebeleid die van belang zijn voor plantaardig uitgangsmateriaal. In Nederland richt zich dat met name op de topsectoren en de Nationale Wetenschapsagenda. In Europa ligt de focus op Horizon Europe.
Posities worden afgestemd zodat de Plantum-vertegenwoordigers in Euroseeds, International Seed Federation (ISF) en het bestuur van het Topconsortium voor Kennis en Innovatie Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (TKI TU) een gedragen visie kunnen vertegenwoordigen. Daarnaast bepaalt de hoofdcommissie welke lobbytrajecten relevant zijn en stemt regelmatig af met de Graduate School “Experimental Plant Sciences” (EPS) en andere relevante kennisinstellingen. De Hoofdcommissie Onderzoek is de ruggengraat van de begeleidingscommissie van het onderzoeksprogramma “Better Plants for New Demands” onder Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) en voert de regie over het budget van het project “Stimulering van kennis en kunde”.
De leden van de hoofdcommissie zijn inhoudelijke experts met een gevoel voor lobby en waar mogelijk een netwerk in relevante organisaties zoals de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), hun afdeling Toegepaste en Technische Wetenschappen (NWO-TTW) en ondernemingsorganisatie VNO-NCW.
Veredelingsmethoden
vanuit de hoofdcommissie
In de Hoofdcommissie Veredelingsmethoden is een mooie mix vertegenwoordigers van bedrijven verzameld die met elkaar nadenkt over (gevolgen van) regelgeving met betrekking tot nieuwe veredelingsmethoden. Nederlandse bedrijven actief in plantaardig uitgangsmateriaal zijn ook wereldwijd-opererende bedrijven. Daarom is een internationaal gelijk speelveld op dit onderwerp van groot belang. In het lopende wetgevingsproces in Europa blijven we kritisch en (pro)actief meedenken. Tegelijkertijd realiseren we ons dat dit niet alleen een onderwerp is voor veredelingsbedrijven, maar voor veel meer partijen in de keten. Met hen willen we dan ook de samenwerking zoeken.
Voor zowel onderzoeks- als ontwikkelingsdoeleinden is een goed gevulde gereedschapskist met veredelingsmethoden van essentieel belang. Daar zetten wij ons voor in.
Arend Streng, voorzitter
ambities
Nieuwe veredelingsmethoden
Naar verwachting wordt in het tweede kwartaal van 2023 een wetsvoorstel van de Europese Commissie gepubliceerd voor nieuwe veredelingsmethoden. Dat wetsvoorstel wordt vervolgens ter stemming voorgelegd aan zowel het Europees Parlement als de Europese lidstaten. Plantum volgt dit proces op de voet en zal gevraagd en ongevraagd advies geven aan Europarlementariërs en de Nederlandse overheid.
Goed contact met supermarkten en toeleveranciers
Het is zeer aannemelijk dat een nieuw wetsvoorstel ingaat op transparantie in de keten en keuzevrijheid voor consumenten. In onze optiek is de retail sector nog onvoldoende betrokken bij deze discussie, terwijl de uitkomsten hiervan zeker gevolgen kunnen hebben voor deze bedrijven. Daarom versterkt Plantum dit jaar de contacten met de retail sector en toeleveranciers. Hiervoor werken wij samen met brancheorganisatie HollandBio. Er worden verschillende (informele) webinars en andere contactmomenten georganiseerd om de retail sector te informeren en, waar mogelijk, te mobiliseren.
Trendanalyse Biotechnologie Nederland
Aan de Gezondheidsraad, in nauwe samenwerking met de COGEM, is door de Nederlandse overheid gevraagd een analyse uit te voeren over ontwikkelingen in de biotechnologie. Het doel van deze analyse is de politiek op hoofdlijnen te informeren over nieuwe trends en toepassingen binnen en buiten Nederland en de EU, de maatschappelijke en economische kansen en de daaraan verbonden morele aspecten. Deze trendanalyse zet onderwerp van biotechnologie daarom weer hoog op de agenda van de Nederlandse politiek. Plantum wil graag een actieve rol spelen in de totstandkoming van deze trendanalyse en zal uitvoerig input leveren op de analyse wanneer deze voorligt voor commentaar.
terugblik
Aanvangseffectbeoordeling Europese Commissie
Volgend op de publicatie van de studie van de Europese Commissie naar de passendheid van de huidige GGO regelgeving in 2021, is de Europese Commissie een formeel proces gestart om te onderzoeken hoe de wetgeving aangepast kan worden. Het afgelopen jaar is een aanvangseffectbeoordeling (AEB) gepubliceerd, die diende als routekaart voor het vervolg van het proces. In de AEB omschreef de Europese Commissie de verschillende aspecten die onderzocht zullen worden in het kader van eventuele nieuwe wetgeving voor nieuwe veredelingstechnieken. Hierbij moet gedacht worden aan (een bijdrage aan) duurzaamheid, transparantie en detectiemethoden en risicoanalyse. Plantum heeft een reactie op de AEB ingestuurd tijdens de publieke consultatie en bijgedragen aan de input van andere stakeholders zoals Euroseeds. Er werden in totaal ruim 70.000 reacties ingestuurd tijdens de publieke consultatie van de AEB, veelal identieke (negatieve) reacties van inwoners die voortkwamen uit een gerichte campagne van bepaalde NGO’s en politieke groeperingen.
Effectbeoordeling Europese Commissie
Na de AEB volgde in april 2022 de effectbeoordeling (EB). Daarin werden stakeholders uitgebreider bevraagd over de eerdergenoemde aspecten in de AEB. Naast meerkeuzevragen, was er ook veel ruimte om eigen inzichten, argumenten en referenties aan te dragen. Naast onze eigen reactie, heeft Plantum ook actief input geleverd op reacties van andere belanghebbenden, zodat we zoveel mogelijk langs dezelfde lijn reageren.
omschrijving
De Hoofdcommissie Veredelingsmethoden bespreekt de ontwikkelingen op het gebied van veredelingsmethoden en de daaruit voortvloeiende rassen. De hoofdcommissie bepaalt de positie van Plantum op het onderwerp van veredelingsmethoden en haar verschillende aspecten in de politieke en maatschappelijke discussies op zowel nationaal als Europees (Euroseeds) en mondiaal (ISF) niveau.
Deze discussies gaan voornamelijk over de regulering van (nieuwe) veredelingsmethoden en de acceptatie in de keten; het beleid rondom genetische gemodificeerde organismen (GGO), mogelijke risicobeoordelingen en etiketteringsverplichtingen met betrekking tot producten van plantenveredeling. Naast het volgen van technisch-wetenschappelijke ontwikkelingen wordt er meer focus gelegd op politieke en maatschappelijke discussies. Plantenveredeling is relatief onbekend bij het grote publiek en dient toegelicht te worden door de plantenveredelaars in de verschillende discussies.
Sociale zaken
vanuit de leden
Enjoyable and Sustainable
In een steeds sneller veranderende wereld worden werkgevers en werknemers in de zaden en plantensector meer dan ooit uitgedaagd om actief te blijven investeren in ontwikkeling van producten, diensten en kennis en vaardigheden. Iedereen pakt daarin zijn verantwoordelijkheid. Plantum en Partners creëren de voorwaarden, medewerkers pakken de regie op hun loopbaan.
Een zaden en plantensector die toekomst heeft is leuk en plezierig om in te werken en biedt perspectief.
Rolf van der Gaast, lid van de commissie
ambities
Cao Tuinzaadbedrijven
Er wordt ingezet om de cao en de Arbocatalogus Tuinzaadbedrijven beter toegankelijk te maken voor werknemers in de sector. Dit gebeurt door de lancering van een cao-app en het herschrijven van de cao zodat deze duidelijker leesbaar is waardoor werknemers sneller een antwoord vinden op hun vragen.
Cao Glastuinbouw
Door de verhoging van het Wettelijk Minimumloon zal onderzocht worden hoe deze verhoging het loongebouw beïnvloedt. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het vereenvoudigen van de cao-tekst. Ook zal een onderzoek gedaan worden naar flexibele arbeidsvormen.
Cao voor de Weefselkweeksector
De inzet is om het grotendeels volgen van de Cao Glastuinbouw te implementeren in de Cao voor de Weefselkweeksector. Dit gebeurt door een vijfjarige Cao voor de Weefselkweeksector af te sluiten.
Cao Colland, Mobiliteitscentrum Glastuinbouw en Kas Groeit
Sociale partners kijken kritisch naar de uitgaven van Colland arbeidsmarktfonds omdat de reserves afnemen. Vooral het toenemend gebruik van de seniorenregeling wordt nauwlettend gevolgd. In vervolg op de sectoranalyse in het kader van de MDIEU-subsidie wordt gewerkt aan een Project voor duurzame inzetbaarheid. Gestreefd wordt naar een gezamenlijk project van Stigas en kasGroeit.
BPL Pensioen
Het Gemandateerd Overleg van sociale partners voor BPL Pensioen zal belangrijke keuzen moeten maken over de vormgeving van de pensioenregeling in het nieuwe pensioenstelsel.
Werkgeversoverleg
De gesprekken voor het instellen van een gemandateerd overleg voor de Cao Colland Arbeidsmarkt worden voortgezet.
terugblik
Cao Tuinzaadbedrijven
De commissie Sociale Zaken Tuinzaad bedrijven heeft twee themabijeenkomsten georganiseerd. Een bijeenkomst ging over het nieuwe pensioenstelsel en de andere over duurzame inzetbaarheid. In de Cao zijn afspraken gemaakt over het budget voor duurzame inzetbaarheid en over verlofsparen.
De discussie over de rol van de website Tuinzaadvitaal is nog niet afgerond.
Cao Glastuinbouw
Na een lange periode is er gelukkig weer een Cao Glastuinbouw tot stand gekomen waardoor een ledenbijeenkomst over de noodzaak van een eigen cao niet nodig was.
Cao Weefselkweek
Het overleg om in de Cao voor de Weefselkweeksector zoveel als mogelijk de arbeidsvoorwaarden van de Cao Glastuinbouw te volgen blijkt een intensief traject. Nu er weer een nieuwe Cao Glastuinbouw is worden er flinke stappen gezet om de meeste arbeidsvoorwaarden uit deze cao over te nemen.
Cao Colland, Mobiliteitscentrum Glastuinbouw en Kas Groeit
Er is nog beperkt voortgang geboekt om te komen tot een gemandateerd overleg voor de Cao Colland. De discussie hierover vergt meer tijd.
BPL Pensioen
Er is door het Gemandateerd Overleg (GO) een nieuwe Overeenkomst tot opdracht gesloten met het bestuur van het BPL Pensioen. Ook heeft het GO een voorlopige keuze gemaakt voor het type pensioencontract in het nieuwe pensioenstelsel.
Werkgeversoverleg
De samenwerking in het werkgeversoverleg is nog pril. Het samen optrekken bij de Cao PAWW heeft tot een brede raadpleging naar de wens van werknemers geleid. De nieuwe overeenkomsten voor de cao-ondersteuning door Actor zijn in een afrondende fase.
omschrijving
Plantum speelt een belangrijke rol bij het tot stand komen van de arbeidsvoorwaarden in de sector zaden en jonge planten en treedt hierin op namens de werkgevers. Samen met andere Werkgeversorganisaties en de vakbonden, FNV, CNV Vakmensen en De Unie, werkt Plantum aan goede arbeidsvoorwaarden in de sector bij het afsluiten van de volgende cao’s.
- CAO Tuinzaadbedrijven
- CAO Glastuinbouw
- CAO Colland
- CAO Weefselkweek
- CAO Private aanvulling bij WW en WGA (CAO PAWW)
Daarnaast is Plantum betrokken bij de pensioenregeling van BPL Pensioen.
Voor deze activiteiten zijn de volgende Plantum-commissies actief:
- Commissie CAO Glastuinbouw
- Commissie Sociale Zaken Tuinzaad
- Werkgroep Duurzame Inzetbaarheid
- Werkgroep Arbocatalogus
- Commissie CAO Weefselkweek